Gənc anaları daima narahat edən suallardan biri də odur ki, uşağa nə zaman saymağı öyrətmək lazımdır. Burada mütəxəssislər birmənalı cavab verirlər ki, əvvəlcə uşaq danışmağı öyrənməlidir. Uşağın inkişaf mərhələlərini qabaqlamaq mümkün deyil. İlk öncə nitq formalaşmalıdır, sonra isə artıq sadə riyazi biliklər öyrətmək olar. Saymağı öyrətmək üçün ideal yaş 3 yaşdır. Ancaq bu o demək deyil ki, üç yaşa qədər heç nə öyrədilməməlidir. Hər şey təbii şəkildə və uşaq buna hazır olduqda baş verməlidir. Uşağa saymağı gündəlik həyatında öyrətmək daha asandı. Məsələn, həyətdə ağacları, quşları, maşınları saymaqla, süfrəyə əyləşdikdə çəngəl, qaşıqları saymaqla öyrətməyə başlamaq olar. Bundan başqa bəzi hərəkətlər zamanı qeyri-ixtiyari olaraq rəqəmlərin səslənməsini yadda saxlayır. Məsələn, şalvarımızı geyinirik, sağ ayağı 1, sol ayağı 2, köynəyi geyinirik sağ əl 3, sol əl 4 sayı ilə ifadə olunması çox effektlidir.

Məktəbəqədər uşaqların həyatının əsas hissəsini oyunlar təşkil edir. Müxtəlif istehsalçılar uşaq inkişafını dəstəkləyən bir sıra oyuncaq və vəsait istehsal edir. Kublar, uşaq dominosu, həndəsi fiqurlar, oyun zərləri, heyvan, bitki şəkilli say dəstləri və s. sayları öyrənməkdə kömək ola bilər. Siz isə valideyn olaraq unutmayın ki, uşaq üçün əsas oyun oynamaqdır, say isə oyun zamanı sizin təşəbbüsünüzlə öyrədilməlidir.

Bəs məktəbəqədər uşağa neçəyə qədər saymağı öyrətməli? Burada dəqiq bir söz demək mümkün deyil; uşağın yadında neçəsi qalsa, o qədər də öyrətmək olar. Ümumilikdə məktəbəqədər proqramda nəzərdə tutulur ki, uşaq 1-5 rəqəmlərini tanımalı, 1-dən 10-a qədər düzünə və əksinə şifahi saya bilməlidir. Müasir uşaqlar daha inkişaf etmiş olduqları üçün hətta 1-dən 100-ə qədər də saya bilirlər. Uşağı hər hansı öhdəliklərlə yükləmək doğru deyil. Qoyun ona neçəyə qədər rahatdır, o qədər saysın. Bununla siz onda elmə sevgi də aşılamış olarsınız.

Mənbə: analar.az

Dərslərin ən maraqlı hissələrindən biri də şagirdlərə nəsə paylamaq hissəsidir. Kserokopiya aparatı məktəblərdə ən çox işlədilən aparat olduğu gündən bəri çalışma kağızları da bizim sevimlimiz oldu. Dərsə giriş fəaliyyəti, dərsdə ediləcək əlavə fəaliyyət olaraq ya da dərsin əsası olaraq şagirdlər üçün çalışma kağızları hazırlanır. Müəllimlik etdiyim müddətdə sinfə gətirdiyim çalışma kağızlarını sıralar arasında gəzərək tək-tək paylayırdım. Səhv eləmirəmsə, müəllimliyimin ikinci ya da üçüncü ilində yenə bənzər rutini edərkən işin ortasında dayandım və öz-özümə deyinməyə başladım, nə edirəm mən deyə… Min cür əmək verərək hazırladığım işlərin kargosunu niyə mən edirəm? Bu çalışma vərəqləri sinif qapısından girdiyi andan etibarən şagirdlərindi və mən onların poçtalyonu deyildim.

Qarşıdakı illərdə, dərsləri müşahidə etmək üçün girdiyim bir sinifdə müəllim kağızları sırayla şairdlərə paylayırdı. Birinci şagirdi, ikinci şagird, üçüncü şagird… Sıra onuncu şagirdə gəldiyində kağızlarını ilk alan şagirdlər öz aralarında oyuna başlayırdılar. Müəllim tez-tez çönüb sıranın başındakı şagirdlərə danışmayın deyirdi. Şagirdlər danışmasın istənilirdi, amma kağızları əllərində boş-boş gözləyən uşaqlar nə edəcəklərini bilmədiklərindən oyuna başlayırdılar. Onlardan heç bir şey etmədən gözləmələrini istəmək nə dərəcədə məntiqliyid? Yenə fərqli sinif müşahidələrində müəllim tərəfindən şagirdlərə sırayla tək-tək paylanılan materiallarla (oyun xəmiri, düymə, muncuq, kart və s.) oynanmaması istənməsinə şahidlik etdim. Təxmin edə biləcəyiniz kimi şagirdlər masalarına qoyulan bu ləvazimatlarla müəllimdən gələcək təlimatı gözləmədən oynamağa başlayırdı. Müəllim olaraq etdiyimiz bu texniki səhvin qarşısını almağın tək bir yolu varıydı, şagirdlərə “etməyin, toxunmayın” deyərək hirslənmək…

Kağız paylamağı dayandırdığım gün sinfə çalışma kağızlarının içində olduğu bir qutuyla girdim. Şagirdlərə nə edəcəklərini açıqladıqdan sonra sinfin ortasına qoyduğum qutudan kağızları götürə biləcəklərini bildirdim.

Şagirdlərin ayağa qalxmasından çəkinmədiyinizdə bu işin nə qədər sürətli və asan baş tutduğunu görəcəksiniz. Tətbiq etməyə başladığınız günlərdə bir az çəkişdirmə olsa da irəliləyən günlərdə sinifdəki hər şagirdin bu tətbiqetməyə öyrəşdiyindən bu period çox yaxşı işləyəcəkdir. Qrup halında oturulan siniflərdə bunu tətbiq etmək daha asan olar. Qrupda seçilən şagirdlər ayağa qalxaraq dostları üçün də kağız alıb yerlərinə oturarlar. Bu metod sizə vaxt qazandırmaqdan əlavə şagirdlərin öz məsuliyyətlərini dərk eləməsinə də kömək olar. Siz şagirdləriniz adına nə qədər az iş etsəniz, şagirdləriniz o qədər məluliyyətlərini dərk edəcəklər.

Tanış vəziyyətdir: evdə uşaq dəcəllik edir, bağçada və ya oyun meydançasında isə, söz belə deməyə qorxur. Həmişə utancaq olmaq heç də yaxşı xüsusiyyət deyil. Bu utancaqlığın səbəblərini və həll yollarını bu yazımızda aydınlaşdırmağa çalışacağıq.

Utancaq olmaq xarakterin əlaməti və ya uşağın uyğunlaşmağa olan reaksiyası ola bilər. Bunu, xüsusilə, məktəbəqədər yaşda olan uşağın, ondan yaşca böyük olanların komandasına qoşulduğunda aydın müşahidə etmək olar. Uyğunlaşmanın müddəti 1-2 il davam edə bilməz. Bu, çox uzun müddətdir. Əgər utancaqlıq temperamentin əlamətidirsə, o zaman onu dəyişdirə bilməzsiniz. Temperament dəyişməyən xarakterdir.

Belə halda valideynin vəzifəsi uşağı danlamamaq, uşağın ata və ansını bilə-bilə hirsləndirmək üçün bunu etdiyini düşünməmək, əksinə uşaq üçün rahat ola biləcəyi şərait yaratmağa çalışmaq lazımdır.

Bəzən valideynlər ümid edir ki, övladları hansısa teatr qrupuna qoşulsa, uşaqlar utancaqlıqdan qurtulacaqlar. Əgər siz bu cür addım atmağa qərar versəz, uşağın reaksiyalarını izləməyə çalışın. Əgər o, məşğələlərdə əziyyət çəkirsə və ya dərsə getməmək üçün ağlayırsa, ona müqavimət göstərməyin. Düşünün: bunu niyə görə edirsiniz? Övladınızın daha az utancaq olması və ya özünüzün rahatlığı üçün? Özünüzü müşahidə edin: övladınızı başqa uşaqlarla tez-tez müqayisə edirsiz? Bəlkə də elə bunun üçün uşaq elə hiss edir ki, sanki siz onu yox, başqasını daha çox sevir və hörmət edirsiniz.

Məktəbdə müəlliməyə mütləq xəbər edin ki, uşaq çıxış etməyi sevmir və onu sinif bayramında iştirak etməyə məcbur etməsin. Əgər uşaq teatrı sevirsə, lakin sinifdə özünü narahat hiss etmir və utanırsa, özünüzə bu sualı verin. Niyə? Onda belə bir reaksiyanı doğuran nədir? Bu halda daha ciddi qərar qəbul etməli olacaqsınız: başqa sinif axtarmalı və ya məktəbi dəyişməlisiniz.

Mənbə: mel.fm

Körpənizin zəkasını inkişaf etdirməyin yolu onlarla söhbət etməkdir. Onlara etdikləriniz haqqında qısaca danışın. O sizə başa düşməyə bilər, amma sizi dinləyir.

Hər gün ona kitab oxuyaraq beyninin gücünü artıra bilərsiniz. Körpənizə kitab oxumaq üçün ən yaxşı vaxt yatmağa getdiyi vaxtdır.

Körpənizlə göz təması qurun. Kiçik beyinləri əlaqə axtarır, göz təması çox vacibdir. Göz təması üçün ən uyğun vaxt yemək vaxtıdır.

Körpənizin IQ-sünü artırmaq üçün əyləncəli yol toxunmağı öyrətməkdir. Təbiət qoynuna çıxarın, torpağa, ota, gülə toxunmasına şərait yaradın. Kəşf etməyinə icazə verin.

Yeməyi ilə oynamağına icazə verin. Yerə yemək düşdükdə, ətraf çirkləndikdə əsəbiləşməyin, səbrinizi itirməyin. Onlar öyrənməklə məşğuldur. Öyrənmələrinə icazə verin.

Mənbə: qadin.net