Günümüzdə bir çox ana “mükəmməl” olmaq istəyilə əllərindən gələni etməyə çalışırlar, “daha yaxşı nə edə bilərəm?!”in qayğısını çəkirlər. Mükəmməl ana sindromu ilə qarşımızda fərqli görünməyə çalışırlar.

Bəzi ailələr uşaq iki yaşında üç dil öyrənsin, eyni vaxtda həm baletə, həm də üzgüçülük dərslərinə getsin, həm pianino, həm də skiripka çalsın kimi istəkləri olarkən, başqa ailələr isə övladı sadəcə təbii qidalar yesin, sənədli film izləsin kimi metodlarla özlərini göstərirlər.

Bir başqa ailə isə uşaq yeməyini yesin, vaxtında yatsın, qaydalara əməl etsin şəklində özünü göstərir.  Psixoloq Reyhan Algül, “Hamısında ortaq nöqtə uşağın daha yaxşı bir həyatı olması üçün edilən fədakar davranışlar və axtarışlardır. Amma ananın mükəmməl olmağa çalışması, uşağının mükəmməl olmasını istəməsi həm ana, həm də uşaq üçün bəzi mənfiliklərə yol aça bilər” deyir. Mükəmməllik sindromu anada çatışmazlıq duyğusuna, özünü günahkarlandırmağa və həddindən artıq qayğıya səbəb ola bilərkən, uşaqda yemə yuxu problemlərindən inadkarlıq və məktəbdən bezməyə kimi bir çox problemlə özünü göstərə bilər. Psixoloq Reyhan Algül “bu çatışmazlıqlar  müəyyən yaşlarda da təsirini  göstərməkdədir. Hər istədiyini əldə edə biləcəyini, mükəmməl və qüsursuz olduğunu fikirləşərək böyüyən uşaqlar həqiqi həyatda problemlərlə, məğlubiyyətlə qarşılaşdıqda özünə inamını itirir” deyə bildirir.

Psixoloq Reyhan Algül, anaları mükəmməlliyə aparan səbəblərdən bəhs edir:

Hər insanda olan narsizm

Uşaq sahibi olmaq dünyadakı ən məsuliyyətli və ən ağır iş olmaqla yanaşı, eyni zamanda insandakı narsizmi ortaya çıxara bilən vəziyyətdir. “Mənim uşağımın” fikri, uşağı və özünü müəyyən vaxt ərzində mükəmməl görmək istəyini yaradır.

Bağlanmaq yox, asılılıq

Uşağını yanından ayırmayan, əslində öz aslılığının əvəzinə uşağından istifadə edən valideynlər uşaqdakı asılılığı artırırlar. Əlbəttə ki valideynlərin çoxu bunları bilərək etmir. Hətta fərqində belə olmurlar. Ancaq hər  uşağın valideynindən asılı olmadığını yaddan çıxartmaq olmaz.

Keçmişin  qazanılması

Valideynlər keçmişdə öz ana-atalarının etdikləri səhvləri öz uşaqlarına etməməyə çalışırlar. “Mənim yaşadığımı uşağım yaşamasın” deyə fikirləşirlər.

Uşaq sayı və işləyən valideyn

Psixoloq Reyhan Algül “Uşaq sayının azalması, valideyinlərin uşaqları ilə daha çox vaxt keçirmələrinə səbəb oluğu kimi, uzun iş və anaların iş həyatında olması bəzən uşağa “lazımınca vaxt ayırmadıqlarını” fikirləşməsinə səbəb olur. Bu səbəblə analar uşağı ilə keçirdiyi vaxtda “heç olmasa onu xəşbəxt edim” deyərək həddinnən artıq qayğı göstərirlər” deyir. 

Mənbə: Qadin.net

Əksər ailələr uşaq inkişafında sərhəd qoymağın və təməlin vacibliyini bilsə də, bunu həyata keçirməkdə çətinlik çəkir. Bəs qatı və cəzalandırıcı olmadan uşaqları bir çox təhlükəli xüsusiyyətlərə qarşı necə sərhədləmək olar?

Uşaq inkişafı üzrə edilən araşdırmalar qadağaların ancaq uşağın qeydinə qalan bir çevrədə öyrənə biləcəyini deyir. Doğumdan sonrakı ilk bir ildə uşaqlar fiziki və emosianal ehtiyaclarının qarşılanması üçün onlara qayğı göstərənə ehtiyac duyurlar. İlk illərdə uşaqla ana arasındakı əlaqə mimika və səslər vasitəsi ilə olur. Ana uşağın jest və mimikalarına qarşılıq verərək ona əlaqənin təməli olan ritm və qarşılığı öyrədir. Uşaq bu qarşılıqlı əlaqə sayəsində öz davranışlarını və emosiyalarını da idarə etməyi öyrənir. Səkkiz və ya doqquz aylıq uşaq televizora doğru iməkləyərkən bir yandan anasının orada olub-olmadığına və ona necə reaksiya verəcəyinə baxır. Bu dövrlərdə uşaqların dil qabiliyyəti yetəri qədər inkişaf etmədiyi üçün ana və ata hər dəfə qadağaları  uşağa fiziki yolla “Xeyr” deyərək izah edər.

Təxmini on səkkiz – otuz ay arasındakı uşaqların qadağalara dair fikri formalaşmağa başlayır. Uşaqların qadağalara və qaydalara ən çox ehtiyac duyduğu zaman bir-üç yaş arasıdır. Motor bacarıqlarının inkişafı nəticəsində uşaq hərəkət sərbəstliyi qazanır, öz bədəni və çevrəsi üzərindəki hakimiyyətində ilk ilə nisbətən böyük idarəyə sahib olur. Uşaqlar bu dövrlərdə daha tələbkar olurlar, ana-ataları ona müdaxilə edəndə əsəbiləşməyə başlayırlar. Məhz mühakimə etmək bacarığı hələ inkişaf etməmiş bu uşaqlara “Dayan, Xeyr, Olmaz” kimi komandalar təsirli olacaq.

Mənbə: adimadim.com

Məşhur yuxu mütəxəssislərindən olan Kim Vest (The Sleep Lady), erkən oyanma probleminin körpələrdə və ilk məktəb çağına gəlmiş uşaqlarda sıx görünən problem  olduğunu söyləyir.

Yuxu detektifi olun

Uşağınızın gözünə düşən gün işığı kimi xarici səbəblərə görə, yoxsa tamamilə öz istəyi ilə təbii olaraq oyandığını təsbit etmək üçün körpənizi izləyin.

Ya da tez saatda yatızdırın

Əgər uşağınız enerjisini tamamilə bitirmiş və çox yorğun olaraq yuxuya getsə, həm gecə ərzində mızıldanacaq, həm də səhər daha tez oyanacaq. Buna görə yatma saatını 20 dəqiqə əvvələ alın, əgər faydasını görsəniz, 20 dəqiqə daha əvvələ ala bilərsiniz.

Günorta yuxusunu ötürməyin

Valideynlərin çoxu, günorta yuxusunu kəsdiklərində uşaqlarının gecə boyunca daha yaxşı yatacağını düşünür. Ancaq Kim West, gün ərzində lazım olduğu qədər yatmış uşaqların daha keyfiyyətli bir gecə yuxusu və daha gec oyandıqlarını söyləyir.

Saat siqnalından istifadə edin

Çox erkən oyanan 18 ayından böyük uşaqlarınız üçün saatlı zəng qura bilərsiniz. Bu, uşağınıza gecə və gündüzün fərqini anlamağa kömək edəcəkdir. Oyanma saatının gəlib gəlmədiyini də, beləliklə təyin edəcəkdir.

Gözləntilərinizi müəyyənləşdirin

Uşağınız oyanan kimi yataqdan götürməyin, bir müddət özü ilə zaman keçirməsinə icazə verin. Bu, ona hələ qalxma zamanı gəlmədi mesajı verərkən, əgər ehtiyacı varsa, təkrar yuxuya getmə fürsəti olacaq.

Mənbə: qadin.net

Artıq valideynlər ana dili ilə yanaşı uşaqların çox kiçik olduğu dövrlərdən ingilis dilini öyrənə bilmələri, heç olmasa gələcəkdə ingilis dilinə yatqınlığının olması üçün çalışırlar. Uşaqların dil öyrənməsi əvvəlcə kəlmələr, sonra kəlmə qrupları, son olaraq isə cümlə qurmağı öyrənmək ardıcıllığında davam edir. Ancaq hər uşağın danışıq bacarığını inkişaf etdirməsi onun qavrama müddətindən asılıdır. Bəzən sürətli, bəzən yavaş olan bu müddətdə uşağın ikinci bir dil öyrənməsinə kömək etmək üçün onun zamanına və sürətinə görə üsul müəyyənləşdirmək məsləhətlidir. Uşağın 2 yaş ingilis dili təlimi ilə 4 yaş ingilis təlimi eyni olmayacaq. Bəs nələr edilməlidir?

Uşağınız ingilis dilinə məruz qalsın!

Uşaqlar üçün ingilis dili təliminə 3 yaşından əvvəl başlamağın vacibliyini vurğulayırıq. Bunun üçün uşağınızın ana dili xaricində ingilis dilində danışılan bir mühitdə olması yararlı ola bilər. Məsələn 0-3 yaş arasındakı uşaqlara tez-tez ingilis dilində cizgi filmlərə baxdırmaq, laylalara qulaq asdırmaq faydalı üsuldur. Bu vasitə ilə kəlmələr uşağınıza yavaş- yavaş tanış gəlməyə başlayacaq.

Heç sıxılmadan dəfələrlə kəlmələri təkrar edin

Uşağınız kəlmələri öyrənməyə başladığı dövrlərdə, ana dilini öyrəndiyi kimi təkrarlar çox önəmlidir. Təkrarlar ilə birlikdə uşağınızın kəlməni ağlında tutması və daha yaxşı öyrənməsi mümkün olur.

Fərqli vəziyyətlərdə tez-tez təkrarların olması uşağın o kəlmənin nə olduğuna dair qavrayışını qüvvətləndirir. Məsələn, uşağınıza ağzını açması, ya da gözlərini bağlaması ilə əlaqədar bir şey dedikdə, açmaq və bağlamaq sözlərinin mənalarını qavraması vaxt alacaq. Lakin bu sözləri kitab qapağını bağlamaq və düyməni basmaq kimi misallar üzərindən gördükdə öyrənməsi asanlaşacaq.

Eyni vəziyyət ingilis dili üçün də keçərlidir. Bir kəlməni dəfələrl’ təkrarlamalı və fərqli vəziyyətlər üzərindən də nümunələməyə çalışılmalıdır. Bu səbəbdən də ingiliscə uşaq mahnılarına qulaq asdırmaq köməklik edəcək.

Həm əyləncəli, həm öyrədici kəlmə oyunları oynayın

Uşağınızla kəlmə oyunları oynaya bilərsiniz. Beləliklə uşağınız ingilis dilini öyrənərkən bir yandan da sizinlə əyləncəli vaxt keçirmiş olar. Bu mənada ingilis dili öyrətməyi bir dərs kimi görməməyin və onun üçün də dərs halına çevirməməyin önəmlidir. Hər gün fərqli kəlmələr və feillər öyrətmək üçün onun oyuncaqlarından da istifadə edilə bilər.

Mənbə: anneysen.com

Məktəb dövründə və məktəb əvvəlki dövrdə uşaqların musiqiyə marağını artırmaq və musiqi ilə məşğul olmaq üçün ideal yaşın 0-5 yaş arası olduğunu bildirirlər.

Bu yaşlarda öyrənilən dərslər, uşaqların ritm anlayışına müsbət istiqamətdə təsir edir. Beləliklə, gələcəkdə daha böyük uğurlara imza atmağa kömək edir.

Hansı yaşda musiqi alətində ifa etmək olar?

Məktəbdən əvvəl dövrün faydalı olduğunu bildirən müəllimlər, eyni zamanda bu yaşlarda əl koordinasiyasının inkişaf etdiyini bildirirlər. Bundan əlavə çox erkən yaşlarda da başlamaq düzgün deyil. Uşaq əl və barmaqlarını tam aça biləcək yaşda olmalıdır.

Pianino, skripka, fleyta kimi alətləri öyrənməyə 5-7 yaş aralığında başlanmalıdır. Musiqi dərsi alan uşaqlar daha sosial olurlar.

Mənbə: Qadin.net

Bəzi nənələr nəvələri ilə asudə vaxt keçirməyə can atır, başqaları onları uzaq məsafədən sevir, bir qrupu isə nəvələrinə tamamilə laqeyd yanaşır və “nənə” deyə çağırılmağı xoşalmırlar. Görəsən, Fransanın 65 yaşlı birinci xanımı Bricti Makron necə nənədir?

Bəziləri irad tutur ki, onun üçün mini ətəklərini məxmər xalata dəyişmək, diplomatik görüşlər və moda nümayişləri əvəzinə isə qoğal bişirmək və mil saplarla corab toxumaq vaxtı çoxdan yetişib. Bəs madam Makron bu barədə nə düşünür? Məlum olub ki, fransız nənə nəvələrinin tərbiyəsi ilə ciddi məşğul olur. Yeri gəlmişkən, ledinin yeddi nəvəsi var.

Nəvələrin tərbiyəsi

İxtisasca müəllimə olan Bricit Makron çoxuşaqlı fransız burjua ailəsində anadan olub. O, ailənin altıncı və ən kiçik uşağı olub. Fransanın gələcək birinci xanımı və üç uşaq anası vaxtilə özündən 24 yaş kiçik olan tələbəsi Emmanuel Makron naminə bankir əri ilə yollarını ayırmağa qərar verib. Bu gün isə Bricit üçün ailə çox müqəddəsdir, xüsusilə də əgər söhbət sevimli nəvələrindən gedirsə. Məlum olub ki, Fransanın birinci xanımı öz həyatını onlarsız təsəvvür etmir.

Fransanın futbol yığmasının məşqçisi Didye Deşam bu yaxınlarda verdiyi müsahibədə birinci xanımın nənə statusuna necə yanaşmasından bəhs edib. O, bildirib ki, Makron cütlüyü ilə nahar edərkən yaxından tanış olub:

“Bizim bir çox oxşarlıqlarımız var, axı biz pedaqogika ilə məşğul oluruq. Mən idman məşqçisiyəm, o isə məktəb müəlliməsidir. Biz nahar süfrəsində təhsil sahəsi, futbol və bizi xoşbəxt edən nəvələrimiz haqqında çox danışmışıq. Madam Makron çox açıqsözlü qadındır”.

Deyilənlərə görə, Bricit Makron ideal nənədir. O, nəvələrini ərköyün böyütmür. Birinci xanım uşaqlarına verə bilmədiklərini nəvələrinə yükləməyə çalışmır. Xanım Makron əmindir ki, nənə və babaların sahib olduğu nüfuzdan və nailiyyətlərindən asılı olmayaraq, valideynlərin mövqeyi həmişə ilk yerdə dayanmalıdır.

İdeal nənə həyatı sevir və hər gününü qiymətləndirir. O, nəinki öz uşaqlarına və nəvələrinə baxır və əzizləyir, həm də özünə vaxt ayırır. Öz həyat eşqi, həyat tərzi və fəallığı ilə Bricit Makron həm övladlarını, həm də nəvələrini ruhlandırır!

Ərinin andiçmə mərasimi zamanı Bricit bildirib ki, qrafiki imkan verdiyi müddətdə nəvələri ilə tez-tez ünsiyyətdə olmaq niyyətindədir. O, nəinki prezident ərinə kömək edir, həm də ölkədə təhsil proqramları ilə məşğul olur. Yeri gəlmişkən, birinci xanımın Yelisey sarayında ayrıca otağı var.

Bununla belə birinci xanım vəzifə və öhdəliklərinin yaxınları ilə münasibətlərinə neqativ təsir etməsinə icazə vermir. Şübhəsiz, ailə Bricit üçün 1 nömrəli prioritet olaraq qalır.

B.Makronun kiçik qızı Tifen Ozer müsahibəsində etiraf edib ki, əgər ona əsl məhəbbət nümunəsinə dair sual verilsəydi, o, düşünmədən anası ilə onun həyat yoldaşının münasibətlərini misal gətirərdi: “Onlar bir yerdə olanda, sanki dünyanı unudurlar. Emmanuel anamın nəvələrini çox sevir, onlar isə nəvazişlə onu “ata” çağırır. Məgər bu, sevgi deyil?”

Bricit və Emmanuelin birgə övladı yoxdur.

“Biz uşaq sahibi olmamaq qərarına gəldik. Bu seçim, Bricitlə aramızda olan yaş fərqinə əsasən verilib. Mənim bioloji uşaqlara və nəvələrə ehtiyacım yoxdur, çünki bütün sevgi və qayğımı Bricitin nəvələrinə bəxş edə bilərəm” , – deyə müsahibələrinin birində Fransa prezidenti bildirib.

Mənbə: Qadin.net