Dünən üç və dörd yaşındakı uşaqlarımla birlikdə parka getdik. Skamyada əyləşib onları izləyirdim. Həmin anda parkda olan iki oğlan uşağı yelləncəyə minmək istədiklərinə qərar verdilər. Əyləşdikdən sonra uşaqlardan biri mənə tərəf dönüb “Tom müəllim, siz də bizi itələyin” dedi.
Mən də “Təəssüflənirəm, mən skamyada oturmaqla məşğulam. Başqa birini tapmalısınız” deyərək cavab verdim ona.
İlk uşaq məni razı salmağa çalışarkən, ikincisi “Mən qardaşımı çağıracam. O mənim sevdiyim şeyləri etməyi sevir” dedi və sinif yoldaşları olan tərəfə qaçdı. Onlara “Bizi kim yelləmək istəyər?” deyə çağırdı. Ancaq digər uşaqlar onu görməzdən gəldilər, o da yelləncəyə tərəf geri döndü. Yelləncəyə çıxdığı sırada, yelləncəyi ayağı ilə yüngülcə tərpətdi və iki uşaq yavaş-yavaş yellənməyə başladılar.
Yelləncəyin yellənmə sürəti azalmağa başladığı sırada ora bir neçə qız uşağı yaxınlaşdı. Onlardan istənilmədiyi halda yelləncəyi itələməyə qərar verdilər. Oğlanlar bu vəziyyətə çox sevindilər. Birlikdə çalışan qız uşaqları yelləncəyin sürətini artırmağı bacardılar və sonra aralarından ikisi oyuncağın üstünə atlandılar. İkili və üçlü qrup halında fırlanan yelləncəyə yönələn uşaqların sayı getdikcə artırdı və bir neçəsi minmədən öncə oyuncağı yelləyirdi. Oyuncağa minən iki uşaqdan biri başını arxaya ataraq “Budur, fırlanmaq vaxtıdır!” deyərək mahnı oxumağa başladı.
Bu uşaqlar nələrsə öyrənirdilər, çünki oyun oynayarkən həmişə yeni şeylər öyrənirik. Uşaqların bu oyun zamanı öyrəndikləri ilə bağlı siyahı, hesabat hazırlaya bilərdim. Bu hesabatları günümüzdəki hesabatlarla qarşılaşdırıb və bu məlumatları uşaqların aylar ərzində nələr öyrəndiklərini bilirmiş kimi etmək üçün istifadə edə bilərdim. Bunun sayəsində uşaqların inkişafını və geridə qalmış uşaqları müəyyənləşdirə bilərdim. Digərlərinə çatsınlar deyə bu geridə qalmış “yazıq” uşaqlara yelləncək tapşırığı verməyimi təmin edəcək bir “əvvəl və sonra testi” belə hazırlaya bilərdim. Yelləncəklə bağlı önəmli olduğunu düşündüyüm ünsürləri əsas alaraq və fərqli ölçülərə dayanaraq uşaqları sıralaya da bilərdim.
Bütün bunları edərkən uşaqların nələr öyrəndiyinə dair ən balaca ipucu belə tapa bilməzdim və üstəlik daha çox məhsuldar bir iş edə biləcəyim yerdə önəmli bir vaxt dilimini xərcləmiş olardım. Başqa insanların nələr öyrəndiyini bilə bilmərik. Yelləncəyin üstündəki uşaqların hər biri fərqli, bənzərsiz və təkcə öz həyatlarına tətbiq edə biləcəkləri şeylər öyrənirlər. Öyrənməyi reallaşdıran şəxs daxil çox vaxt heç bir test, qeyd ya da məlumat bu reallığı dəyişdirməyəcək.
Uşaqların oyun oynadıqları üçün öyrəndiklərini bilmək içimi rahatladır. Çünki başqa seçimim yoxdur: Uşaqların nələr öyrəndiyini bilirəm demək, bir yalana inanmağa bərabərdir. Bu, uşaqların əhvalını pozmaq olar və mən belə bir şeyə bilərək ortaq olmayacam.
Mənbə: egitimpedia.com