Jack Gilbert yeni ata olduğu dönəmdə uşağına daha yaxşı baxmaq üçün bir neçə fərqli tövsiyələrə əməl edirdi. “Ona antibiotikləri nə vaxt verə bilərəm və ya onun əmziyini hansı aralıqda sterilizə etməliyəm?”
Chicago Universitetində mikrobioloji ekosistemlər üzərində çalışan Gilbert, mikrobların uşaqlar üçün hansı riskləri olduğunu müəyyən etməyə qərar verdi.
Gilbert Mikroblara məruz qalmağın adətən faydalı olduğunun müəyyənləşdiyini dedi. “Yerə düşən çirkli əmziyi, əgər öz ağzınıza salıb yalasanız və sonra təkrar balaca uşağınızın ağzına qoysanız, əslində onun immun sistemini hərəkətə keçirmiş olarsınız. Bunun sayəsində immunitet daha güclü olacaqdır”.
Gilbertin bu haqda kitabı da var. Sual-cavab formatındakı bu kitab illərlə valideynlərin Gilbertə gələn çox sayda suallarını cavablayır. Bu suallardan bir neçəsini təqdim edirik:
Valideynlər nəyi səhv edir?
Ən əsas səhvlərdən biri, ətrafı həddindən artıq sterilizə etmələri, uşaqları həyətə çıxdıqda və palçıqda oynadıqlarında, çirkləndikləri anda onları içəri çağırmaları və əllərini dərhal antiseptik dəsmallarla sterilizə etmələri və üzlərinin kirlənməsinə icazə verməmələridir. Bundan əlavə onları heyvanlardan uzaq tutmaq da çox səhvdir. Sadəcə pişik və itlərdən deyil, digər heyvanlardan da uzaq tutmaları yanlış hərəkətdir. Ətrafda qrip virusu varsa, uşaqların əllərini yumaları yaxşı bir şeydir, amma əgər bir itlə oynayırlarsa və sonra o it üzlərini yalayırsa, bu heç də pis bir şey deyil. Əksinə, bu, uşağın sağlamlığı üçün də faydalıdır.
Əmzik yerə düşdüyündə yuyaq ya yalayaq?
Yalayın. 300 000 uşaq üzərində edilən bir araşdırmaya görə, əmziyi yaladıqdan sonra uşaqlarının ağzına qoyan valideynlərin uşaqlarında daha az allergiya, daha az astma inkişaf edib.
Allergiya kimi şeylər uşaqlarımızı çox qorumağa çalışmağımızın istənməyən nəticəsidir ola bilər?
Qətiyyən. Keçmişdə, tərkibində bakteriya olan fermentləşdirilmiş qidalardan daha çox yeyirdik. Uşaqlarımızın heyvanlara, bitkilərə və torpağa daha çox düzənli olaraq məruz qalmalarına icazə verirdik. Artıq qapalı məkanlarda və adətən içəridə yaşayırıq. Səthlərimizi sterilizə edirik. Sonra da uşaqlarımızın immun sistemləri həddən artıq həssas bir hala gəlir. Bədənimizdə nötrofil adı verilən kiçik hücrələr var və onlar bir şey tapmaq üçün çox vaxt sərf etdikdə təcavüzkar olurlar. Və buna görə də yad bir şey gördüklərində, həddən artıq iltihablı hala gəlirlər. Astmanı, allergiyanı hərəkətə keçirən də bunlardır.
Uşağımın nələri etməsinə icazə verməyimi tövsiyə edərdiniz?
Çox vaxt uşağınızın sağlam yeməklər yeməsini təmin etmək çox çətin ola bilər. Daha rəngli və daha yarpaqlı tərəvəzlər yemələrini, şəkəri azaltmaqlarını şiddətlə tövsiyə edirəm.
Mənbə: egitimpedia.com