Valideyn olmaq çox qarışıq işdir. Diqqətli olmadığımız təqdirdə bir tərəfə çox fokuslaşıb digər tərəfi unuda bilərik. Əksər hallarda, xüsusən, nizam-intizam qaydalarına fokuslaşmış valideynlər görürəm. Mən isə burada sözün əsl mənasından “davranış dəyişikliyi”ndən danışacağam. Bəzən “… olarsa, nə edim?”, yaxud “uşaqlarıma … necə elətdirərəm?” deyə soruşuruq. Bu zaman əsas şəkil diqqətimizdən yayınır.

İşin əsli isə budur ki, uşaqlarımızı böyüdərkən onların davanışlarının inkişafı üçün istifadə etdiyimiz üsullar və texnikalardan daha önəmli nüanslar da var.

Budur, heç bir sıralama olmadan, seçə biləcəyiniz hər üsuldan önəmli olan 10 nüans:

1. Münasibətlər

Uşaqlarımızla qurduğumuz münasibət onlara dərindən təsir edir. Bu münasibət onlara həyatları boyunca quracaqları münasibətlər üçün nümunəvi rol oynayır. Hörmət, empatiya, şəfqət əsaslı, sağlam bir  münasibət varsa, belə standart müəyyənləşdiririk. Uşaqlarımız sonrakı münasibətlərində bunları gözləyərək böyüyəcək və daha azına razı olmayacaqlar. Ya da bu münasibət idarəetmə, təzyiq və manipulyasiya əsaslıdırsa, bunun necə nəticələnəcəyini görə bilərsiniz.

Uşaqlarımız üzərində təsir gücümüz onlarla qurduğumuz sağlam münasibətlərə əsaslanır. Uşaqlar onlarla əlaqə yaradan yetkin birinin sözlərinə daha çox qulaq asır, onunla daha çox əməkdaşlıq edirlər. Başqa sözlə, onların hələ azyaşlı dövrlərindən güvənli, açıq münasibət qursaq, böyüyəndə də bizə gələcəklər. Uşaqlarımızla münasibət qurmağımız onların zehinlərinin yaxşı işləməsinə, verdiyimiz reaksiyalar isə onların reaksiyalarının tonunu müəyyənləşdirir. Çünki uşaqlar kiçik güzgülərə bənzəyirlər.

2. Sizin yanaşmanız

Uşağınıza baxdıqda kimi görürsünüz? Müsbət şeylər, yoxsa mənfi? Onlar haqqında düşünmək üsulunuz onlara necə davrandığınızı müəyyən edir. Düşüncələriniz eyni zamanda gün ərzində emosional və fiziki olaraq özünüzü necə hiss etdiyinizə təsir edir. “Uşağım qorxunc 2 yaş dövrü yaşayır” ifadəsi sizin uşağınıza hər baxdığınızda qorxunc şeylər görməyinizə, fokuslanmağınıza və davamlı olaraq bunları düzəltməyə çalışmağınıza səbəb olur.

Buna bənzər mənfi düşüncələri “Uşağım çox maraqlı və əyləncəlidir!” kimi müsbət düşüncələrə çevirməyə çalışın.  Etdiyi dəcəlliyi dərhal ortadan qaldırılması lazım olan bir problem kimi deyil, sizə doğru olan kömək siqnalı kimi görməyə başlayın. Əslində, sizin düşündüyünüz kimi, uşaqlarınızın hərəkətlərini həmişə düzəltməyə ehtiyac yoxdur.

Bundan əlavə, səs tonunuza və istifadə etdiyiniz leksikona diqqət edin. TEACH Through Love-dan Lori Petro “Uşaqlarınızı təsvir edəndə istifadə etdiyiniz dil məsələsində diqqətli olun. Onlar özlərini sizin qurduğunuz filtrlə görəcək” deyir. Uşağınızı “yaramaz” ya da “bacarıqsız” kimi etiketləndirməkdən qaçın. Siz onları necə görürsünüzsə, onlar da özlərini elə görməyə başlayacaqlar.

3. Valideynlərin bir-biri ilə münasibətləri

Uşaqlarınız izləyir və öyrənirlər. Həyat yoldaşınızla bir-birinizə qarşı davranışlarınız da uşaqlarınız üçün bir nümunədir. Xoşbəxt valideynlər xoşbəxt uşaqlar deməkdir.

“Xoşbəxt ailənin əsasında valideynlərin bir-birini sevməsi dayanır. Uşaqlarınız üçün həyatda edə biləcəyiniz ən yaxşı şey yoldaşınızla mümkün olan ən yaxşı münasibəti qurmaqdır. Yaxşı yola getdiyinizi və bir-birinizə dəstək olduğunuzu görsələr, sizi əks etdirərərək dostları ilə yaxşı yola gedəcəklər. Yoldaşınızla münasibətinizə sərf etdiyiniz əməyin hər zərrəsi sizə uşaqlarınız üzərindən misli ilə geri dönəcək”.

4. Evinizin havası

Yuxarıda danışılan ünsürlər bir araya gələrək evinizin atmosferini təşkil edir. Sevgi dolu və bir-birinə bağlı münasibətlər varsa, evinizdə də isti bir atmosfer olacaq. Yoldaşınızla, ya da övladınızla aranızdakı, yaxud uşaqlarınızın öz aralarındakı münasibətlərdə qopuqluq varsa, evinizin aurası pozulacaq.

İnsan evinin bütün ailə üzvləri üçün isti, güvənli, sevgi dolu bir yer olmağını istəyər. Dorothy Parker “Uşaqları evdə tutmağın ən yaxşı yolu evdə isti və xoş aura yaratmaqdır” deyir.

5. Başqaları ilə qurduğunuz münasibətlər

Bankdakı işçi ilə, katiblə, ya da satıcı ilə necə davranırsınız? Ana, atanızla, ya da qayınananız ilə münasibətiniz necədir? Albert Einstenin dediyi kimi, nümunəvi olmaq birinə təsir etməyin önəmli yollarından biri deyil, tək yoludur.

6. Əhatəniz

Əhatənizdə olan insanlarla daim münasibət saxlayırsınızmı? Nümunəvi olmaq bir yana, könüllü işlərə qatılaraq, bölgənizdəki bir tədbiri dəstəkləyərək, ya da bir kampaniya ilə bağlı ianə verərək çox şey öyrənə bilərsiniz. Uşaqlarınız hadisələrə daha yuxarıdan baxanda etdiklərinin başqalarının həyatlarına necə təsir etdiklərini görərlər və bu da onlara bir məsuliyyət hissi verərək müsbət dəyərlərə sahib olmalarını təmin edər.

7. Məktəb

Məktəb seçimini çox diqqətlə edin. Uşağınızın özəl, yoxsa dövlət məktəbində, ya da evdəmi təhsil alması ona çox təsir edə bilər? Həmyaşıdları da uşaqlar üzərində böyük təsirə sahibdir, amma övladlarımızla münasibətimiz normal olduğu halda bizim təsirimiz daha çox olacaqdır.

8. Həyata baxışınız

Stəkanınızın yarısı boşdur, yoxsa dolu? Uşaqlarınıza yaxşı baxa bilmək üçün özünüzə yaxşı baxmağınız kifayət edər. Stəkanı dolu görürsünüzsə, daha səbirli, daha empatik və daha enerjilisiniz. Sadəcə bu qədər də deyil, valideynlərinin öz varlıqlarına hörmət göstərdiyini görən uşaqlar özləri də hörmət anlayışını öyrənirlər. Siyahıya özünüzə də əlavə edin.

9. Televiziya. Video oyunlar. Sosial media.

Bunlar uşaqlarınıza həmişə mesajlar göndərir. Öz uşaqlarımın televiziya izləməsinə və kompüter oyunları oynamasına icazə verirəm, yəni tamamilə mediaya qarşı deyiləm, amma yenə də uşaqlarınızın, izlədikləri hər şeydən təsirləndiyini unutmayın. Keçən gün oğlum normalda heç vaxt deməyəcəyi bir şey dedi – izlədiyi bir cizgi filmdən öyrənmişdi. Haradan öyrəndiyini bildiyim üçün onunla cizgi film və real dünya arasındakı fərqləri danışdıq.

10. Əsas ehtiyaclar

Yaxşı qidalanma, yuxu və məşq uşağınızın sağlıqlı olmasını təmin etdiyi kimi, davranışlarına da müsbət yöndə təsir edə bilər. Uşaqların məşq etmələri diqqətlərini toplamaqlarına kömək edir və isteriyanı azaldır, motor bacarıqlarını inkişaf etdirir.

Mənbə: egitimpedia.com

Məktəblərin açılması ilə uşaqların məsuliyyəti artdı. Hər gün yanlarında aparmalı olduqları çantalar bəzi duruş pozuntularına səbəb olur. Onurğada əyrilik oğlan uşaqlarına nisbətən qız uşaqlarında daha çox rast gəlinir.

Uşaqlarda onurğa əyriliyinin qarşısını almaq üçün tövsiyələr:

• Yeniyetməlik dövrü başlamadan əvvəl uşaqlara idman vərdişi qazandırılmalıdır;
• Masa başında və ya kompüter qarşısında oturan uşaqlara dik oturmalı olduqları xatırladılmalıdır;
• İstifadə etdikləri çanta bədən ölçülərinə uyğun olmalıdır;
• Artıq çəki onurğa əyriliyinə səbəb olduğuna görə, düzgün qidalanmağa diqqət edilməlidir;

Mənbə: Qadin.net

Hər zaman ana və ataların etməli olduqları şey uşaqları üçün yaxşı bir dinləyici olmaq, onların duyğularını anladıqlarını hiss etdirmək və onları aldatmadan, açıq, eyni zamanda qərarlı bir tutum sərgiləməkdir.

Yaxşı bir başlanğıc hər zaman vacibdir

Məktəbin uşaqların yeni münasibətlər qura biləcəyi bir mühit olduğuna diqqət çəkən mütəxəssis Psixoloq və Psixodrama Terapevti Arzu Aydın Koç, məktəb dövründə ana və ataların davamlı uşaqlarının “məktəbə uyğunlaşa biləcəkmi, müəllimi ilə ya da dostları ilə yola gedə biləcəkmi” deyə təlaşlandıqlarını, əslində bu təlaşın da çox təbii olduğunu söyləyir. Uşaqlar üçün ailə hər zaman ən güvənli mühitdir və ailədən ayrılmaq istəmirlər, bu səbəbdən də məktəbə getməklə bağlı problem yaşaya bilərlər. Həddindən artıq qoruyucu ya da səhlənkar olmaq uşaqların məktəbə uyğunlaşma müddətinə təsir edə bilər. Vacib olan uşağı dinləmək, lazım olduğu qədər məktəb və müəllim ilə əlaqə saxlamaqdır.

Güvən hissi məktəbə uyğunlaşmanı asanlaşdırır

Məktəb müddətini uşaqlarınız ilə birlikdə uyğunlaşmış formada keçirmək üçün tövsiyələr:

• Uşağınızın sizdən ayrılması sizi itirəcəyi mənasına gəlməz və bunu bilməsi çox vacibdir. Məktəbə necə gedəcəyini və onun mühitini, müəllimini tanıdığınızı bilmək onu rahatladacaqdır. Xüsusilə, məktəbəqədər dövrdən əvvəl uşağınızla birlikdə məktəbdə qısa zaman keçirməyiniz uyğunlaşma müddətini tezləşdirəcəkdir.
• Uşağınız söz verilən saatda və söz verilən insan tərəfindən məktəbdən alınması və məktəbə aparılması sizə olan güvənini artıracaq və məktəbdə rahat vaxt keçirməsinə kömək edəcəkdir.
• Ana və atasının müəllimə güvəndiyini hiss etmək və məktəbdə olnları təsdiq etdiklərini bilmək uşağınızın da məktəbə güvənməsini və uyğunlaşmasını asanlaşdıracaqdır.
• Uşağınızın bacaracağına inandığınızı hiss etmək, uşağınızın özünə inanmasına kömək edəcək və ona cəsarət verəcəkdir.
• Uşağınızla aranızdakı özəl vəziyyəti məktəbin bilməsi lazım deyil. Ona hörmət etməyiniz və özəlinini məktəbə aparmamağınız vacibdir. Xəstəlik və bənzər vəziyyətləri müəllimin bilməsi çox təbiidir, ancaq heç bir uşaq hələ də oyuncağı ilə yatdığının bilinməsini istəməz.

Mənbə: qadin.net

Aşağıdakı sağlamlıq və təhlükəsizliklə bağlı tövsiyələr Amerika Pediatr Akademiyasına aiddir.

Məqalənin birinci hissəsini oxumaq üçün: Məktəbə qayıtmaqla bağlı tövsiyələr – Birinci Hissə

Təzyiq göstərmək

Təzyiq, ya da kiber təzyiq bir uşağın digər uşağı davamlı narahat etməsidir. Təzyiq fiziki, şifahi, ya da sosial olaraq göstərilə bilir. Məktəbdə, oyun parkında, məktəb avtobusunda, məhəllədə, İnternet, ya da telefon kimi mobil alətlər vasitəsilə edilə bilir.

Uşağınız təzyiqə məruz qaldıqda;

• Məktəbdəki məsul şəxsləri xəbərdar edin və birlikdə həll yolu tapmağa çalışın.
• Güvəndikləri yetkin birindən kömək istəyərkən uşağınıza rahat olmağı öyrədin. Belə bir vəziyyətdə kimdən kömək istəyəcəklərini müəyyənləşdirməklərini istəyin.
• Təzyiqin ciddiyətinin fərqində olun və təzyiqə məruz qalmış uşağınızın duyğularını qəbul edin.
• Belə vəziyyətlərdə necə reaksiya verməli olduğunu bunları deyərək öyrədin:

1. Təzyiq göstərən insanın gözünün içinə bax;
2. Çətin vəziyyətlərdə dik dur, sakit ol;
3. Uzaqlaş.

• Uşağınıza ciddi səs tonu ilə bunları deməyi öyrədin:

           ”Hərəkətin xoşuma gəlmir”, “Zəhmət olmazsa, mənimlə belə danışma”.

• Dostluqlar qurmaq üçün uşağınızı ruhlandırın.
• Uşağınızın maraqlandığı məktəbdən xaric fəaliyyətlərlə məşğul olmasını dəstəkləyin.
• Uşağınızın yanında olmadığınız zamanlarda ona qarşı göstərilən hər hansı təzyiq halının fərqində olan yetkin birinin uşağınızın güvənliyini təmin etdiyindən əmin olun.
• Uşağınızın sosial media hesablarına və yazışmalarına nəzarət edin ki, problem varsa, çox gec olmadan müdaxilə edə biləsiniz.

Təzyiq göstərən şəxs uşağınızdırsa:

• Kobudluğun heç bir halda doğru bir şey olmadığını uşağınızın anladığından əmin olun.
• Uşağınızın hücumçu rəftarına qarşı qatı və qəti sərhədlər qoyun.
• Uşağınızın digər uşaqlara qarşı empatiya qurmağı öyrənməsinə kömək edin. Kobudluq etdiyi və təzyiq göstərdiyi uşaqların necə hiss etdiklərini düşünməsini istəyin. Təzyiqə məruz qalmış tərəf özü olsaydı, necə hiss edəcəyini soruşun.
• Pozitiv nümunəvi model olun. Uşaqlarınıza göstərin ki, kimisə aşağılamadan, təhdit etmədən, ya da zərər vermədən istədiklərini əldə edə bilərlər.
• Toxunulmazlığını əlindən almaq kimi təsirli, fiziki olmayan intizam üsullarından istifadə edin.
• Kobudluq etmək əvəzinə, başqalarına kömək etmək, mehriban davranmaq kimi müsbət rəftar göstərəndə onu tərifləməyə diqqət edin.
• Məktəb müdiri, müəllimlər, sinif rəhbərləri, psixoloqlar və təzyiqə məruz qalmış uşağın valideynləri ilə həyata keçirilə biləcək həll yolları axtarın.

Uşaqlarınız bu tip hadisələrə şahid olursa:

• Güvəndiyi yetkin birinə bu vəziyyətdən bəhs eləməsi üçün uşağınızı ruhlandırın. Başqa dostları ilə birlikdə kobudluq və təzyiqlərə “yox” deməsi üçün övladınızı cəsarətləndirin.
• Təzyiqə məruz qalmış uşaqlara dəstək olması üçün övladınıza kömək edin. Bu şəxsləri dostları ilə birlikdə öz aralarına alması üçü onu ruhlandırın.

Məktəbdən əvvəl və sonra uşaq baxımı

• Erkən uşaqlıq dövründə uşaqların nəzarətə ehtiyacı olur. Məsuliyyət sahibi yetkin bir şəxs uşağınızı səhərlər məktəbə getmək üçün hazırlamalı və məktəbdən sonra, siz işdən gələnə qədər onun qayğısına qalmalıdır.
• Əgər uşağınıza ailədən biri baxacaqsa, valideynlər tərəfindən müəyyənləşdirilmiş proqram, intizam və ev tapşırıqları kimi məsələlərin yer aldığı qaydaların eyni şəkildə yerinə yetirildiyindən əmin olun.
• Yeniyetməliyə yaxınlaşan uşaqlar (11-12 yaş) yaşları baxımından qeyri-adi kamilliyə malik deyillərsə, məktəbdən sonra heç kimin olmadığı boş evə qayıtmamalıdırlar.
• Əgər alternativ yetkin nəzarəti imkanı yoxdursa, valideynlər xüsusilə çalışmalıdırlar ki, uzaqdan uşaqlarına nəzarət edə bilsinlər.
• Əgər uşağınız üçün məktəb sonrası bir fəaliyyət nəzərdə tutmusunuzsa, heyətin təhsili ilə bağlı məlumat alın. Heyətin üzvləri ilə uşaqların sayı arasında uyğun nisbətin olmasına diqqət edin. Sağlıqla bağlı, ya da təcili vəziyyətlərdə müdaxilə edə biləcək savadlı kadrın olması mütləqdir. Bütün otaq və oyun məkanlarının güvənli olması vacibdir.

Yuxu nizamlanması

• Kifayət qədər yatmaq uşaqların məktəbdə uğurlu olması üçün çox önəmli faktordur. Kifayət qədər yatmayan uşaqlar fokuslanmaqda və öyrənməkdə çətinlik çəkirlər.
• Uşağınız üçün bir yuxu saatı müəyyənləşdirin və hər gecə qəti şəkildə bu saata görə hərəkət edin. Tutarlı bir yuxu saatı uşağınızın rahatlayıb yuxuya getməsinə kömək edəcək. Yuxu əvvəli rahatladıcı bir rutin kimi duş aldıra bilər, ona kitab oxuya bilər, yaxud onunla bərabər uzanıb şirin yuxular arzulaya bilərsiniz.
• Yatmazdan əvvəl uşağınıza başa salın ki, bütün elektronik alətlərini söndürsün.
• Azyaşlı uşaqlar yuxuya gedəndə evdə mümkün qədər sakit və səssiz aura yaradın.
• Yarım qalmış yuxu orta məktəbdə və universitetdə aşağı akademik uğur ilə; eyni zamanda, davamsızlıq nisbətinin artışı ilə əlaqələndirilir. Azyaşlı uşaqlar üçün 10-12 saat arası yuxu idealdır. Yeniyetmələr (13-18 yaş) üçün isə bu miqdar 8 ilə 10 saata düşür.

Tapşırıq və dərs çalışma vərdişlərini formalaşdırmaq

• Ətrafı tapşırıq etməyə uyğun hala gətirin. Uşaqların otaqlarında, ya da evin başqa bölümündə səssiz, diqqət dağıdacaq faktorlardan uzaq, çalışmağa ruhlandıracaq çalışma məkanına ehtiyacları var.
• Tapşırıq etməyə geniş zaman ayırın; bu zaman məktəb sonrası fəaliyyətlərə qatılmaqla bağlı seçimlər edin.
• Tapşırıq edilən zaman televizor və digər elektronik alətlərin sönülü olması ilə bağlı ev qanunu qoyun.
• Kompüter və İnternet istifadəsini nəzarətdə saxlayın.
• Orta məktəbdə müəllimlərin, tapşırıqların, ya da başqa tapşırıqları elektronik məkanda edilməsini istəməkləri qeyri-adi deyil. Əgər uşağınızın kompüterə, ya da İnternetə evdən çıxışı yoxdursa, uyğun alternativlər üçün müəllimlərlə, yaxud məktəb rəhbərliyi ilə görüşün.
• Uşaqlarınızın suallarını cavablamağa və kömək təkliflərinə hazır olun, amma heç bir zaman uşağınızın əvəzinə tapşırıqlarını həll etməyin.
• Dərs edərkən göz, boyun və beyin yorğunluğunu xəfiflətdirmək üçün addımlar atın. Kitabları bir neçə dəqiqəliyinə bağlayıb gərnəşmək, diqqət dağıdıcı funksiyası olmadığı müddətcə aralar vermək effektiv ola bilər.
• Əgər uşağınız hansısa mövzuda çətinlik çəkirsə, müəlliməsi ilə sizin, ya da başqa birinin uşağınıza kömək etməsi ilə bağlı danışıb tövsiyələr alın. Uşaqlarınızın ev tapşırıqlarında sual altında qalan məsələlər varsa, müəllimi ilə danışın.
• Əgər uşağınız ev tapşırığına fokuslanmaqda, ya da onu tamamlamaqda çətinlik çəkirsə, bu vəziyyəti uşağınızın müəllimi, sinif rəhbəri, ya da həkim heyətinə bildirin.
• Müəllimi ilə həll oluna bilməyən ümumi ev tapşırıqları üçün xüsusi müəllim hazırlıqları nəzərdə tutmaq olar.
• Bəzi uşaqların ev tapşırığını tamamlamaq üçün əlavə köməyə ehtiyacı ola bilər. Ediləcəklər siyahısı hazırlamaq, saniyəölçən istifadə etmək və valideyn nəzarəti bu problemi həll etməyə kömək edə bilər.
• Bəzi uşaqlar ev tapşırıqlarını xatırlamaqda çətinlik çəkirlər. Ev tapşırığını izləmək üçün uşağınızla və müəllimi ilə əməkdaşlıq edin. Misal üçün ev tapşırıqlarının yazıldığı bir dəftər köməkçi ola bilər.

Mənbə: egitimpedia.com

Yəhudilərin uğurlu olmasının səbəbini düşünmüsünüzmü?

Çox güman ki, bunun səbəbi onların uşaqlarının tərbiyəsindədir.

Əsas qaydaları təqdim edirik:

Aşağıdakı sağlamlıq və təhlükəsizlik tövsiyələri Amerika Pediatr Akademiyasına aiddir.

İlk Günü Asanlaşdırmaq

Valideynlər, kömək istəmək üçün ilk məktəb gününün bitməsini gözləmək məcburiyyətində olmadıqlarını xatırlamalıdırlar. Məktəblər, uşaqların xüsusi ehtiyacları, o cümlədən valideynlərin, ya da uşaqların hər hansı bir narahatçılıqları ilə məşğul olmaq üçün yay ərzində (ya da müəyyən aylarda) açıq olur.  Kömək almaq üçün ən yaxşı vaxt, məktəbin açılmasından bir-iki həftə əvvəl hesab olunur..

Məktəb, sinif, ya da müəllim dəyişikliyi kimi yeni vəziyyətlər, çox uşağın gərginləşməsinə səbəb olur. Bu, hər hansı bir yaşda meydana gələ bilər. Əgər uşağınız gərgin görünürsə, daxil olacağı yeni vəziyyəti məşq etmək işə yaraya bilər. Məktəbin ilk günündən əvvəl, uşağınızı yeni məktəbinə, ya da sinfinə aparın. Onlara, məktəbin ilk günü üçün narahat olan bir çox şagird olduğunu xatırladın. Müəllimlər şagirdlərin gərgin olacağını bilir, hər kəsin mümkün qədər rahat olması üçün xüsusi səy sərf edirlər. Uşağınız narahat görünürsə, nədən ehtiyatlandıqlarını soruşun və bu vəziyyəti düzəltmək üçün problemi həll etmələrinə kömək edin.

Sinifdəki ilk günləri ilə bağlı müsbət gözləntilər yaratmaq üçün məktəbə başlamağın yaxşı cəhətlərinə diqqət yetirin. Köhnə dostlarını görəcək, yeni dostları ilə tanış olacaqlar. Keçmiş məktəb həyatlarında ya da dost qrupları ilə yaşadıqları müsbət təcrübələrdən bəhs edin.

Məhəllənizdə, qızınızla birlikdə məktəbə gedəcək, ya da məktəb servisinə minəcək başqa bir uşaq tapın.

Gedəcəyi məktəb uşağınız üçün yenidirsə, əvvəlcə məktəbi gəzin. Məktəbin açılmasından bir neçə gün əvvəl uşağınızı məktəbə aparın. Bağçada oynamasını təmin edin ki, yeni mühitinə qısa müddətdə alışsın.

Əgər lazım bilirsinizsə, uşağınızı ilk gün məktəbə siz aparın və məktəbdən siz  götürün. Baş verə biləcək lazımsız stressdən xilas olmaq üçün ilk gün məktəbə  tez gedin.

Günün əvvəlində və ya sonunda uşağınızın müəllimi ilə mütləq təmas qurun ki, uşağınıza məktəb prosesində nə qədər yardımçı olmaq istədiyinizi bilsin.

Uşağınızın yeni yuxu nizamına, məktəb açılmazdan bir həftə əvvəl başlayın. Beləliklə məktəbin ilk günləri çətinlik çəkməz.

Bel Çantası Təhlükəsizliyi

Geniş, yastıqlı çiyin asqıları və yastıqlı arxası olan çanta seçin.

Çantanı çox doldurmayın, yüngül olsun. Çantanı içindəki bütün hissələri istifadə edəcək şəkildə nizamlayın. Ağır əşyaları bel mərkəzinə ən yaxın qoyun. Çanta, uşağınızın çəkisinin yüzdə 10-u ilə yüzdə 20-sindən daha ağır olmamalıdır. Hər həftə uşağınız ilə birlikdə çantaya göz atın və çantanı yüngülləşdirmək üçün lazımsız əşyaları çıxarın.

Çantasının hər iki çiyin qayışını hər zaman taxması lazım olduğunu uşağınıza xatırladın. Çantanı tək çiyində daşımaq əzələləri zədələyə bilər.

Çantanın ən aşağı tərəfini uşağınızın belinə gələcək şəkildə nizamlayın.

Əgər məktəb imkan verirsə, diyircəkli çanta almağa üstünlük verin. Bu cür bel çantası, ağır yük daşımaq məcburiyyətində olan məktəblilər üçün yaxşı seçim ola bilər. Unutmayın, diyircəkli çantaların pilləkən çıxanda yenə də daşınması lazımdır, qarda çətin hərəkət edir və bəzi şkaflara yerləşməmək ehtimalı var. Bel çantası təhlükəsizliyi məsələsini uşağınız ilə birlikdə nəzərdən keçirin.

Məktəbə Gediş-Gəliş

Əsas qaydaları uşağınız ilə birlikdə nəzərdən keçirin və hər hansı yeni avtobus və ya nəqliyyat metodunu əvvəlcədən sınayın.

Servis Xidməti

Uşağınıza, servisə yaxınlaşmadan əvvəl avtobusun dayanmağını gözləməsinin lazım olduğunu xatırladın.

Uşağınızın servis sürücüsünü görə biləcəyi bir yerdə dayandığından əmin olun (əlbəttə, bu, sürücünün də uşağınızı görə biləcəyi mənasına gəlir).

Uşağınıza qarşıdan-qarşıya keçərkən iki istiqamətə də baxması lazım olduğunu xatırladın.

Uşağınız servisin içində gəzməməlidir.

Uşağınızın servisində kreslolarda təhlükəsizlik kəməri mövcud olsa, uşağınızın bu kəməri hərəkət halı boyunca taxdığından əmin olun (Servisdə təhlükəsizlik kəməri yoxdursa, məktəbi kəmərləri olan servislər satın alması və ya icarəyə götürməsi üçün təşviq edin).

Uşağınızın servisdə fövqəladə vəziyyət yarada biləcək xroniki narahatlığı varsa, ilk gündən təcili vəziyyət planı yaratmaq üçün məktəbin səhiyyə personalı ilə əməkdaşlıq edin.

Məktəbə Gəzərək Getmək

Uşaqlar adətən 9- 11 yaşdan etibarən məktəbə getməyə hazırdır.

Məhəllənizdə, uşağınızın məktəbə birlikdə gedə biləcəyi uşaqları müəyyən edin. Yol hərəkətinin daha intensiv olduğu məhəllələrdə, “yeriyən məktəb servisi” yaradıla bilər. Bu üsulda bir qrup uşaq məktəbə bir yetkin şəxs ilə birlikdə addımlayır.

Uşağınızın piyada bacarıqları mövzusunda realist olun. Çünki, kiçik uşaqlar düşünmədən hərəkət edə bilər və nəqliyyatda daha az diqqətlidir. Uşağınızın yetkin şəxs nəzarəti olmadan məktəbə gedib-getməyəcəyini diqqətlə düşünün. Əgər evə qayıdış yolu uşağınızın getməyə hazır olmadığı daha işlək prospektlərdən keçirsə, yetkin bir şəxsin, ya da qardaş, bacısının ona müşayiət etməsini təmin edin.

Uşaqlarınız yeni məktəbə gedirsə, avtobusu anladıqlarından və inamla  gedə biləcəyindən əmin olana qədər onlarla siz gedin, ya da başqa bir böyüyün müşayiət etməsini təmin edin.

Parlaq rəngli geyimlər və qol lenti kimi görünüşü artıran əşyalar uşağınızı sürücülərə daha görünən edəcəkdir.

Məktəb Günü Yemək Yemək

Araşdırmalar sağlıqlı nahar edən uşaqların daha səmərəli olduğunu göstərir. Məktəbdə daha uğurlu olurlar, daha çox müvazinətə və enerjiyə malik olurlar. Bəzi məktəblər uşaqları yemək ilə təmin edir ancaq, sizin məktəbinizdə belə bir təcrübə yoxdursa, uşağınızın zülal ehtiva edən səhər yeməyi yediyindən əmin olun.

Bəzi məktəblər, yeməkxana menyusunu mütəmadi olaraq evlərə göndərir, ya da sayt üzərindən yayımlayır. Bu məlumatdan yola çıxaraq, uşağınız sevmədiyi yeməklərin verildiyi gün evdən yemək apara bilər.

Aclıq, uşaqların sinifdəki davranışlarına təsir göstərir.

Mənbə: egitimpedia.com