Həyatımız öz axarı ilə gedir və gündəlik qayğılarımız,  iş öhdəliklərimiz bizi o qədər tələsdirir ki, biz bir növ bu axına öz kiçik yaşlı övladlarımızı qurban veririk. Onlar dünyanı dərk etdikləri dövrdə, ətrafla münasibətlərini necə quracaqlarını başa düşməyə çalışarkən biz onların beynini daha da qarışdırırıq.

Uşaq  bağçası  hər bir ailə üçün çox vacib məkandır. Valideynlər işləyir və ya evdə ikinci uşaq böyüyür, yaxud valideyn sadəcə uşağının cəmiyyətdə inkişafını istəyir. Bir gün uşağın bağçaya getmək vaxtı gəlib çatır. Bəs uşağı bağçaya necə adaptasiya etsək doğru olar? Bir tərəfdən valideyn bu mövzuda məlumatsız olur, digər tərəfdən də bağça bu məsələyə peşəkar yanaşmır. Gəlin, sizinlə bərabər bu prosesə  daha yaxından baxaq.

Biz istəyirik ki, uşaq bizim bəyənib qərar verdiyimiz bağçaya getsin və tez bir zamanda bağçanı sevsin, həvəslə oynasın, ağlamasın, darıxmasın, mahnı oxusun, rəqs etsin, yemək yesin, yatsın və axşam məmmun halda evə qayıtsın. Bütün bunların baş verməsi üçün uşağa necə dəstək olunur? Əvvəla, unutmayaq ki, bizə sadə görünən məsələlər uşaq üçün çətindir. Uşağın bağçaya getməsi bizim üçün başqa ölkəyə köçmək, ora uyğunlaşmaq, ilk dəfə yeni işə düzəlmək və s. kimi məsələlərə bərabərdir. Yeni məkan, yad insanlar, dadı, qoxusu və rəngi uşağa fərqli görünən yeməklər, yeni çarpayı  və s. uşaq beyni üçün yeni informasiyadır. Uşaq  özünü sanki  yad planetdə hiss edir və bu qədər informasiyanı qəbul etməsi üçün ona  vaxt  lazımdır.

Müşahidələrimə əsasən uşaq çox vaxt qorxu içində bağçaya gəlir, onu bağça ilə yaxından tanış etmirlər, onun yanında başqasını zorla yedizdirirlər, məcbur yatızdırırlar, əmr edirlər, öyüd-nəsihət verirlər və s. Belə səhnələrin şahidi olan uşaq əlbəttə bağçaya getmək istəmir və onun adaptasiya müddəti uzanır.

Mən bağçada çalışdığım illər boyu öz təcrübəmdə bunun əksini edərək tam başqa nəticə ilə qarşılaşdım. Əvvəlcə biz valideynlərlə tanış olub söhbət edirik və uşaq haqqında maksimum informasiya əldə etməyə çalışırıq və onlara uşaqda bağça haqqında müsbət assosiasiyalar yaratmağını tövsiyə edirik. Çünki çox vaxt valideynlər bağçanı uşağa cəza kimi təqdim edir. Məsələn, “Sözə baxmırsan, ona görə səni bağçaya göndərəcəm”. Bu, uşaq üçün dəhşətli informasiyadır.  Növbəti prosesdə valideyn uşağıyla bərabər bağçaya gəlir.  Onlar bağçanı bərabər gəzirlər və bu zaman həm valideyn, həm də uşaqla emosional ünsiyyət qurulur. Biz bərabər oturub çay içirik və səmimi söhbət edirik, gülürük, uşağa oynaması üçün müəyyən oyuncaqlar təklif edirik. Uşaq anasının bağçadakı insanlarla dost olduğunu görməlidir. Daha sonra  uşaq hər gün  30 dəqiqə, 1 saat artırılmaqla valideyn ilə bağçada qalır. Tədricən uşağın bağçada qalma saatı yarım günə çatdırılır və bir müddətdən sonra uşaq yuxu saatına qoşulur. Bu dövrdə uşağı psixoloq, pedaqoq, həkim müşahidə edir. Paralel olaraq uşaqda yarana biləcək hallarla bağlı valideynə tövsiyələr verilir. Eyni zamanda ananın uşağa dəqiq gələcəyi vaxtı bildirməsi çox vacibdir və adaptasiya dövründə  uşağı bağçadan tez götürməlidir ki, uşaqda tənhalıq hissi yaranmasın. Bir müddət uşaq qaydalı fəalliyyətlərə məcbur edilmir və ona müşahidə etməsi üçün dəstək olunur. Bu ərəfədə maraqlı oyunlar, açıq havada aktiv fəaliyyətlər təşkil edilir. Bağçada hər kəs gülər üzlə, sakit səslə danışır. Qidalar uşağa tədricən təklif olunur. Bu müddətdə bağçada bayram, əyləncə, ad günü keçirilirsə, yeni uşaq da iştirak etməlidir. Bəzən  sakit şəraitdə böyüyən uşaq belə səs-küylü yerə düşəndə narahat olur, qıcıqlanır və aqresivvləşir. Məhz ona görə uşağın əhval-ruhiyyəsi tam nəzarətimiz altında olmalıdır ki, biz onlara lazımi dəstəyi göstərə bilək.

Biz uşağın yeni mühitə alışması dövrünə belə həssas yanaşdığımızda eyni zamanda uşağa sivil cəmiyyətdə yaşamaq üçün etik davranış və ünsiyyət bacarığı qazandırmış oluruq. Çünki biz böyüklər hər zaman uşaqlar üçün model obrazındayıq. Onlar bizim dediklərimizdən daha çox hərəkətlərimizdən öyrənirlər.

“Bağçam” Uşaq Bağçaları Şəbəkəsinin Əməliyyatlar üzrə Direktoru, pedaqoq Xalidə Rzayeva

«Кем ты хочешь стать, когда вырастишь?». Думаю, нет такого человека, которому этот вопрос не задавали в детстве. Но что вкладывали тогда в этот вопрос взрослые? По-моему, исключительно профессию: врачом, учителем, инженером, совсем уже в далеком прошлом космонавтом.

СпрОсите меня кем я стала? По профессии экономистом, приобрела статус мамы 2 замечательных девочек, супруга. Пожалуй исчерпывающий ответ на вопрос выше!

Но!

А как же сердце, чувства, ощущения?

Мы – люди, которые сейчас выбрали своей целью в жизни – поддержание правильного развития и роста детей в дошкольный период. Мы хотим, чтобы наши дети, когда выросли, знали ценность дружбы, хотели и умели дружить; понимали, насколько важны в жизни люди, которые тебя окружают; насколько важно понимать и принимать ответственность за свое слово, за свои поступки; умели чувствовать ситуацию, людей вокруг. В этом взрослении настоящим помощником, другом и наставником выступают наши психологи, воспитатели.

Вернусь в свои школьные годы, наши педагоги тратили много своего времени для помощи нам в выборе будущей профессии. Это были и различные тесы, которые помогали нам определить наши интересы и предпочтения, и беседы и встречи со старшим поколением, различные экскурсии.

В садике, там тоже было достаточно интересно: мы играли в игры, ездили на экскурсии. Игровой процесс это в принципе самый доступный способ объяснения и разъяснения с детками дошкольного возраста. И сейчас, мы ездим с детьми на экскурсии, где знакомим их с разными профессиями, рассказываем в садике о профессиях.

Так кем станут наши дети, когда вырастут? Давайте будем вкладывать в это и другие, на самом деле очень простые, понятия – свобода, любовь, сила, ценность, любовь, благодарность, нравственность, отзывчивость, поддержка, уважение. Профессию можно выбрать любую, стать можно кем угодно, НО, в этой сегодняшней погоне, беготне, ритме, не забывайте вкладывать в своих детей человеческие понятия, на самом деле все мы живем рядом, хотя вроде каждый в своем отдельном мире.

Эмоции – думали ли вы насколько они важны? Как важно утром встретить с улыбкой маленького гражданина и сказать ему «Доброе утро», «Мы рады тебя видеть!». Каждый из нас имеет право на любовь, давайте ее дарить друг другу, это ведь совсем не сложно.