Uşaqları bağçaya gedən ailələr çətin bir dönəmə girirlər.
“Görəsən uşağım bağça üçün uyğun yaşdadırmı? Necə bağça seçməliyəm? Yeni mühitə asanlıqla uyğunlaşa biləcəkmi? Bağçaya gedəndə tez-tez xəstə olacaqmı? Yuxu rejimi, qidalanması necə olacaq?” kimi suallara cavab axtarırlar.
Bağça üçün uyğun yaş neçədir?
Uşaqlar doğulduqları andan etibarən öyrənməyə başlayırlar və ilk öyrədənləri də ana-ataları olur. Uşaqlar zehni, sosial və fiziki inkişaf olaraq 2 yaşından etibarən yarım gün, 3 yaşından sonra isə bütöv gün bağçaya gedə bilərlər.
Bəzi ailələr isə övladlarını etibar edə biləcəyi şəxs tapa bilməyəndə seçimlərini bağçadan yana edirlər. Bu ailələr 2 yaşından əvvəl uşaqlarını bağçaya yollayırlar. Bu vəziyyətdə ailələr seçəcəkləri bağçada bu xüsusiyyətlərin olmasına diqqət etməlidirlər:
- Təlimçinin hər uşağa eyni diqqətə göstərə bilməsi və uşaqlarla bir-bir ünsiyyət qura bilməsi üçün sinif sayının az, təlimçi sayısının isə kifayət qədər olması lazımdır.
- Bu yaş qrupu uşaqların qidalanma rejimi xüsusilə vacibdir. Digər yaş qruplarından fərqli olaraq yeməklərin sayı çox və naharda yeyilən miqdar azdır. Bu vəziyyətə nəzarət edən və menyularında uşağınızın günlük sağlıqlı qida ehtiyaclarını qarşılayan bağça seçin. Bağçadan həftəlik qida menyu nümunəsini alın və verilməyən qida maddələrini evdə tamamlayın. Təbii ki, menyunun sağlam qidalardan təşkil olunması lazımdır.
- Bağçada 0-2 yaş qrupuna uyğun təhlükəsizlik tədbirləri görülməlidir.
- Bu yaş qrupu üçün böyümək, inkişaf etmək və xəstəliklərdən qorunmanın önəmli ünsürlərindən biri də yuxudur. Uşağınız, bağçada yaşına uyğun 1 və ya 2 gündüz yuxusu almalıdır.
- Valideynlər uşaqlarının bağçada tez-tez öskürməsindən, soyuqlamasından narahat olurlar. Bağça dönəmində ildə 4-6 infeksiya xəstəlikləri keçirən uşağınızın, 8-9, hətta bəzən daha çox infeksiya keçirməsi immunitet sisteminin normal işləməsinin nəticəsidir. Bağçaya başlamasıyla birlikdə daha çox insanın olduğu bir mühitə girən uşaqlar, bundan əvvəl qarşılaşmadıqları infeksiya faktorları ilə qarşılaşırlar və daha tez xəstə olurlar. Uşaqları bağçadan çıxararaq bu cür infeksiyaların qarşısını ala bilməzsiniz. Sadəcə bu vəziyyəti məktəb çağına qədər təxirə salmış olarsınız. Əksinə erkən yaşda bağçaya/məktəbə başlayan, kütləyə qarışan uşaqların irəliləyən yaşlarında immunitet sistemlərinin daha güclü olduğu; bu uşaqların böyüyəndə allergik xəstəliklərə tutulma riskinin daha az olduğunu göstərən bir çox nümunə var.
- Uşağınızın ciddi xroniki xəstəliyi yoxdursa, keçirilən infeksiyaları asanlıqla sovuşduracaq və ikinci il daha az sayda infeksiya xəstəlikləri keçirəcək. İnfeksiya ilə qarşılaşan uşaq bağçaya getməməli, evdə istirahət etməli və bol su içməlidir. Həkim məsləhəti olmadan antibiotik istifadə edilməməlidir. Çünki bu yaşda keçirilən infeksiyaların çoxu viruslar tərəfindən keçir və antibiotik istifadə etməyə ehtiyac duyulmur.
Bağçaya gedən uşaqları qış xəstəliklərindən qorumağın yolları:
- Səhiyyə nazirliyi tərəfindən tövsiyə olunan proqram çərçivəsində uşaqlarınıza peyvənd vurdurun.
- Uşaqlarınızı mövsümə uyğun geyindirin. Çox qalın geyindirmək tərləməyə, bu da sonra bədənin soyumasına səbəb olur. Bağçanın qızdırıcılarının orta temperaturunun 22-24 dərəcədə olub-olmamasına nəzarət edin. Təəssüf ki, bir çox bağça qənaət məqsədilə qızdırıcılarını yandırmır və bu da xəstəliyə səbəb olur.
- Sağlam bəslənməyən bir vücud xəstəliklərə daha açıq olur. Buna görə də bağça menyusunu incələyin. Əskik qidaları evdə tamamlayaraq uşağınızın hər qida qrupuna uyğun miqdarda qidalanmasını təmin edin. Menyularında ziyanlı qidalara yer verən bağçalardan uzaq durun.
- Həm bağçada, həm də evdə mühitin nəmi yaxşı nizamlanmalıdır. Quru hava tənəffüs yollarında yerləşən və mikrobları tutma funksiyası olan, silia adı verilən tükcüklərin funksiyasını azaldır. Uşağınızın otağında və bağçada qızıdırıcı üzərinə su qablarının qoyulmasını təmin edin.
- Xəstə uşaqları bağçaya göndərməyin. Müəllim, idarəçi və digər valideynlərlə danışaraq bütün ailələrin eyni üsulu izləməsini istəyin.
- Qış xəstəliklərindən qorunmanın yollarından biri də təmizlik qaydalarına riayət etməkdir. Uşaqlara ən az 20 saniyə sabun və su ilə əllərini yumağı öyrətməli və onların əlləri dayələri tərəfindən gün içərisində sıx-sıx yuyulmalıdır. Əllər yuyulmadan göz, ağız və burunla təmasdan qaçınılmalıdır.
- Uşaqlar və işçilər öskürdüyü və ya asqırdığı zaman ağız və burunları kağız dəsmalla bağlanmalıdır.
- Siniflər tez-tez havalandırılmalıdır, masa, oturacaqlar, qapı dəstəkləri hər gün təmizlənməlidir.
- Omeqa 3, omeqa 6, A və C vitamini immunitet sisteminin sağlam şəkildə funksiyasını təmin edən maddələrdir. Uşaqlarınızın bu qidalardan çox bəslənməsinə diqqət göstərin.
- Qatıq, yoqurt kimi təbii tərkibli qidalarla qidalanmalarına xüsusi olaraq fikir verin.