Planşet – uşaq üçün pis sakitləşdiricidir

Avqust 10, 2018
Asli Akhundova
Şərh əlavə et

“National Geographic” elmi-populyar jurnalının verdiyi məlumata görə uşaq kürlük edən kimi oyunlarla bol olan smartfon və ya planşetlə susdurulmaq vərdişi nəticədə onun inkişafına mənfi təsir göstərə bilər.

Uşaq döşəməyə yıxılıb ayaqları ilə döyməyə və ya yüksək səslə qışqırmağa başlayanda, yeganə istək ona planşet verib evdə sakitlik yaratmaqdır. Lakin uşaq psixoloqların fikrincə, belə etmək olmaz, çünki uşağın emosional inkişafının pozulmasına gətirə bilər. Boston Universitetinin Tibb məktəbinin alimləri müəyyənləşdiriblər ki, yetkin həyata normal adaptasiya üçün artıq erkən yaşdan öz emosiyaların öhdəsindən gəlməyi bacarmaq lazımdır.

Bu qabiliyyət hər uşaqda var, lakin əgər o, əlində planşetlə sakitləşməyə öyrəşəcəksə, onda normal inkişaf edə bilməyəcək. Alimlərin fikrincə, hər çığırtısına planşet verilən uşaq empatiya çatışmazlığından və pis sosial vərdişlərdən əziyyət çəkir. Onlar həmyaşıdları ilə həvəssiz oynayır və hər bir yeniliyə skeptik yanaşırlar.

Bununla planşetin mənfi təsiri bitmir. Alimlər xatırladırlar ki, planşet əvvəlcə motorika, daha sonra isə yazı və oxu təlimini çətinləşdirir. 2,5 yaşadək uşaqlara oyun və çizgi filmlərinin məhdudlaşması çox önəmlidir. Çünki onların bu yaşda böyüklərlə birgə oyunlara, gəzintilərə və təlimlərə ehtiyacları var. Tədqiqatçıların fikrincə, real faydanı qadcetlər yalnız məktəbəqədər yaşda gətirməyə başlayır ki, uşaqlar interaktiv öyrədici proqramlar və əlavələrdən istifadə edə bilərlər.

Mənbə: vib.az

Vakansiya: Psixoloq

Avqust 9, 2018
Asli Akhundova
Şərh əlavə et

“Bağçam” uşaq bağçaları şəbəkəsi “Yuvam” uşaq bağçası üçün Psixoloq vakansiyası elan edir.

Tələblər:

  •  Psixoloq ixtisası üzrə təhsil;
  • Azərbaycan və rus bölmələri ilə işləmək bacarığı

Və ən əsası namizəd:

  • Uşaqları sevməli, səbrli və gülərüz olmalıdır.

Bu tələblərə cavab verən ixtisas sahibləri CV-lərini cv@yuvambagcasi.az ünvanına göndərə bilərlər.

Ətraflı məlumat üçün: 050 256 11 00

Makiyajlı gəlincikləri təbii qızlara çevirən sənətçi

Avqust 7, 2018
Asli Akhundova
Şərh əlavə et

Bəzi gəlincikləri yaxından incələsəniz, bu gəlincikləri real hədəf kütləsi olan 12 yaşındakı qız uşağına deyil, qəribə estetik və makiyaji ilə az qala yadplanetli bir qadına bənzədiyini görərsiniz.

Bu tendensiyadan bezən tazmanyalı sənətçi Sonia Singh, təcili olaraq makiyajın silinməsinə ehtiyac duyulan oyuncaq gəlinciklər tapmaq üçün yola çıxır. Onun məqsədi ikinci əl oyuncaq gəlincikləri xilas edib, yeniləməkdir. Sonia Singh sayəsində həddindən artıq baxımlı, təmtəraqlı və bol makiyajlı gəlinciklərin əvəzinə həqiqi və təbii gəlinciklər yaranır. Dəbdəbəli gəlinciklər, bildiyimiz və vərdiş etdiyimiz şirin qız uşaqlarına çevrilirər.

“Bütün gəlinciklərin üzünü yenidən rəngləyirəm, saçlarına yenidən düzəldirəm və onlara yeni ayaqqabılar hazırlayıram. Paltarlarını də anam tikir” deyə izah edir körpələri başdan yaradan tazmanyalı sənətçi.

Gəlinciklərin dəyişikliyi həqiqətən inanılmazdır!

Mənbə: egitimpedia.com

Vakansiya: Pedoqoq

Avqust 1, 2018
Asli Akhundova
Şərh əlavə et

“Bağçam” uşaq bağçaları şəbəkəsinə daxil olan “Peter Pan” uşaq bağçası yeni tədris ilinin qrupları üçün Rus dili üzrə pedoqoq vəzifəsinə işçi qəbulu elan edir.

Maraqlanan şəxslər öz CV-lərini “Pedoqoq” başlığı ilə karyera@bagcam.az ünvanına göndərə bilər.

Ətraflı məlumat üçün 0552607471 nömrəsi ilə əlaqə saxlayın.

“3 yaşa qədər uşaqlara dondurma olmaz”

İyul 30, 2018
Asli Akhundova
Şərh əlavə et
“Dondurma mövsümü gəlsə də üç yaşa qədər uşaqlara olmaz. Dondurma uşaqlar üçün faydalıdır, amma südə və müxtəlif giləmeyvələrə allergiyası olan uşaqlara vermək olmaz”.
 
Bagcam.az Medicina.az-a istinadla xəbər verir ki, bu barədə pediatr Vaqif Qarayev məlumat verib.
O bildirib ki, satış şəbəkəsində olan dondurmalara müxtəlif yağlar və aromatizatorlar əlavə edildiyindən həm keyfiyyətsiz olur, həm də allergiya yaradır.
“Diabetiklərə və kök uşaqlara dondurma vermək üçün həkiminizlə məsləhətləşin. Tez-tez xəstələnən, tez-tez angina və boğaz ağrısı olan uşaqlara çox ehtiyyatla dondurma verilməlidir. Belə bir fikir var ki, dondurma angina-filan yaratmır. Amma bu fikir bizim uşaqlar üçün keçərli deyil. Çünki biz yay-qış uşağın boğazını soyuqdan qoruyuruq”, – deyə həkim qeyd edib.
Həkim bu addımın düzgün olmadığını da qeyd edib. Onun fikrincə, uşaqların boğazı soyuqdan qorunduğu zaman onda boğaz (əsnək) soyuğa və müxtəlif xəstəliktörədicilərə çox həssas olur.
“Ona görə də, belə uşaqlara dondurmanı otaq temperaturunda versək yaxşıdır. Ən xatasız yol – dondurmanı evdə özünüz hazırlayın” – deyə o, qeyd bildirib.

Hovuz suyu udulsa, nə baş verər?

İyul 26, 2018
Asli Akhundova
Şərh əlavə et
İctimai hovuzlarda xüsusən uşaqlar çox ciddi xəstəliklərə yoluxa bilərlər.
 
Bagcam.az Medicina.az-a istinadən xəbər verir ki, bu barədə türkiyəli fitoterapist Buğra Buyrukçu açıqlama verib. O, udulan hovuz suyunun orqanizmi qorxunc xəstəliklərə yoluxdura biləcəyini deyib.
“Udulan hovuz suyu dizenteriya, bağırsaq çöpü, tif, şiqella kimi saysız hesabsız bakteriyalara yol aça bilər” deyən mütəxəssis uşaqlarını hovuza aparan ata-anaları ehtiyatlı olmağa çağırıb:
“Steril olmayan hovuzlar təhlükə saçır. Hovuza girənlərin gigiyena qaydalarına riayət etməməsi səbəbindən, su xlorlu da olsa, mikroblara, xəstəliklərə yoluxma qaçılmazdır.
Bu vəziyyət xüsusən uşaqların sağlamlıq durumunu təhlükəyə atır. Qarınişləmə, qusma, qulaq, burun, boğaz və ya göz infeksiyası, dəri xəstəlikləri hovuzdan istifadə edənlərdə çox rast gəlinir”.
B. Buyrukçu hovuza girən uşaqları bakteriya, virus və göbələklərdən qorumağın yollarını da açıqlayıb: “Hovuza girməzdən əvvəl mütləq duş alınmalıdır. Hovuzdan çıxdıqdan sonra da sabunla çimilməlidir. Uşaqlara hovuz suyunu udmamaq barədə ciddi xəbərdarlıq etmək lazımdır.
Uşağın bədənində kəsik, sıyrıq və yaxud yara varsa, hovuza girməsinə qəti icazə verməyin. Təmizliyinə cüzi də olsa şübhə etdiyiniz hovuza girməyin”.
 
Fitoterapist hovuzdan çıxdıqdan sonra bakteriya və infeksiyaya yoluxmanın əlamətlərini də sadalayıb: “Həzm sistemində başlayan problemlər adətən uşaqlarda qarın ağrısı, qarınişləmə, qusma və bir az yüksək temperaturla müşayiət olunur.
Belə olduqda, çox miqdarda su və pəhriz qidalanma ilə xəstəliyə müdaxilə etmək lazımdır. Əgər bunlarla da əlamətlər getməsə, o zaman həkimə müraciət edilməlidir.
Hovuzdan sonra yaranmış qulaq və göz problemləri, göbələk xəstəliklərinə görə də mütəxəssislə məsləhətləşmək lazımdır”.

Kitabların gücü

İyul 24, 2018
Asli Akhundova
Şərh əlavə et

Meksikalı sənətçi Jorge Méndez Blake “Qəsr” (The Castle) adlı layihəsi üçün Frans Kafkanın məşhur romanı Qəsr kitabının üzərinə 4×23 metr ölçüsündə kərpicdən divar hördü. Xərcsiz inşa edilən bu divar, təməlinə yerləşdirilən kitabın olduğu yerdən başlayaraq bütün divara təsir edəcək əyri yaratdı.

Sənətçi bu layihə çərçivəsində metafor olaraq xüsusilə Frans Kafkanın kitabını seçdiyini, çünki yazarın həm həyat hekayəsinə, həm də əsərlərinə heyran olduğunu söyləyir. Frans Kafka həmişə gizli kitablar yazan, həddən artıq özünə qapalı bir xarakterdir. Yazıçının kitabları ölümündən sonra dostu Max Brod tərəfindən yayımlanıb. Bu minimal, amma güclü duruş, divar layihəsinin də ruhunu formalaşdırdı. Layihədə istifadə edilən Kafkanın kitabı, kiçik bir fikrin necə də böyük təsir yaratdığını göstərir.

 

Uşaqların ağız və qulağına dəniz suyu getməsinə imkan verməyin

İyul 20, 2018
Asli Akhundova
Şərh əlavə et
Pediatr Vaqif Qarayev valideynlərə uşaqlarının çimərlik qumu və dəniz vasitəsilə müxtəlif xəstəliklərə yoluxma ehtimalları haqda xəbərdarlır edib.
Bagcam.az Medicina.az-a istinadən xəbər verir ki, həkim son günlər bu halların artdığını deyib: “Son vaxtlar dənizdən (çimərlikdən) infeksiya “gəlir”. Belə hesab olunur ki, dəniz suyu durğun sulardan fərqli olaraq, həm də “duzluluğu” hesabına xəstəliktörədiciləri məhv edir, öz-özünü təmizləyir. Amma bu həmişə belə olmur. Duzluluq müəyyən səbəblərdən azaldıqda və xəstəliktörədicilərin miqdarı çox olduqda insanlar (xüsusən uşaqlar) müxtəlif infeksiyalara yoluxur.
Son vaxtlar uşaqlarda bağırsaq infeksiyalarına, dəridə səpkilərə, konyunktivitə (gözün iltihabına) daha çox rast gəlinir. Dəniz qumundan helmintlərə (qurdlara) və göbələyə yoluxma da mümkündür”.
V.Qarayevin sözlərinə görə, bütün bunları nəzərə alaraq valideynlər çimərliyə gedərkən bir neçə hala diqqət yetirməlidirlər:
“Əvvəla, uşaqların ağzına su keçməməsi üçün ciddi nəzarət edilməlidir. İkincisi, qulaqlarını qorumaq üçün xüsusi qulaqcıqlardan istifadə olunmalıdır. Həmçinin dəniz qumunun təmizliyinə şübhə varsa ayaqyalın gəzmək düzgün deyil, çimərlik ayaqqabılarından istifadə olunmalıdır. Nəhayət, çılpaq halda dəniz qumuna uzanmaq düzgün deyil, təmiz olmayan qum müxtəlif problemlər yarada bilər. Ən vacibi isə odur ki, rəsmi qadağan olunmuş çimərliklərə gedilməməlidir!”

0-3 yaş arası körpələrə televizora baxmaq qadağandır

İyul 18, 2018
Asli Akhundova
Şərh əlavə et

Ümümdünya Səhiyyə Təşkilatı hər il olduğu kimi bu il də pediatrik hesabat və informativ bülletenində körpə və uşaqların televizora baxmaq üçün tələblərini bəyan edib:

Körpələr və erkən yaş dövrü -0 aylıqdan – 3 yaşa kimi – Qadağandır
Məktəbəqədər yaş -3-7 yaş – sutkada 30 dəqiqə
İbtidai sinif dövrü – 7-10 yaş – 30-45 dəq gündə
Yuxarı siniflər – 1-3 saat gündə
Bagcam.az Medicina.az-a istinadən xəbər verir ki, Səhiyyə təşkilatı körpələrin yemək yeyərkən planşetdə cizgi  filminə baxmasından narahatdır. Reallıqda 3-5 yaş arası uşaqların 90%-i gün ərzində televizor önündə 3-4 saat oturur.
Məktəblilərin 90%-i günboyu bütün sərbəst vaxtını komputer və televizor qarşısında başa vurur.
Azyaşlı uşaqlarda televizora çox baxmaq onlarda aqressivlik , hiperaktivlik yaradır, psixi sağlamlığına təhlükələr açır.
Bu uşaqlarda kriminal və xuliqanlıq əlamətlərini sezmək olur.
Televizorun uşaqlara fizioloji zərərləri:
-Görmə aparatı və qabiliyyətini pozur
-Beynin müxtəlif hissələrinin tam inkişafına mane olur
-Onurğa sütunu və qaməti pozulur
-Əzələ kütləsi tam inkişaf etmir
-İri və xırda motorika ilə problemlər yaşanır
-Hiperaktivlik
-Nitqin qüsuru və gec inkişafı – son ildə 35%-ə kimi artıb
-Ətraf mühitə adaptasiya və ünsiyyətin zəifləməsi
Nə qədər çətin olsa da, övladlarınızı televizordan uzaq tutun.

Uşaqlarda erkən cinsi inkişaf təhlükəlidir – Həkim rəyi

İyul 16, 2018
Asli Akhundova
Şərh əlavə et
Bagcam.az Medicina.az-a istinadən xəbər verir ki, ATU-nun Tədris Terapevtik Klinikasının endokrinoloqu Günay Cəbrayılova   hazırda aktual olan, xüsusilə qız uşaqları arasında geniş yayılmış vaxtından əvvəl cinsi inkişafın səbəblərindən danışıb:
“Vaxtından əvvəl cinsi inkişafı başlayan uşaqlar öz yaşıdlarına görə uzun olsalar da, inkişaflarının sonrakı dövrlərində qısa qalırlar.
Ona görə də bu vəziyyətdə olan uşaqlar mütləq həkim-endokrinoloqun müayinəsindən keçməlidir. Normal cinsi inkişaf qızlarda 8-13, oğlanlarda 9-14 yaş aralarında başlayır. Qızlarda cinsi inkişafın ilk əlamətləri süd vəzisinin böyüməsi və ardından da qasıq nahiyyəsinin və qoltuqaltı nahiyənin tüklənməsi ilə özünü göstərir. Son olaraq ilk aybaşı qanamasının başlamasıyla da sona doğru gedir. Oğlanlarda isə ilk əlamətləri xayaların böyüməsi, ardınca penisin böyüməsi, qasıq və qoltuqaltı tüklənmə, səsdə qalınlaşma, bədən əzələlərinində artma və yeniyetmə görünüşü ilə tamamlanır”.
Həkim-endokrinoloq qeyd edib ki, bu əlamətlərin qızlarda 8 yaşından, oğlanlarda 9 yaşından əvvəl başlaması vaxtından əvvəl cinsi inkişafa dəlalət edir.
“Vaxtından əvvəl cinsi inkişafın səbəbləri kimi nəticələri də ürək açan deyildir. Günümüzdə bu mənzərə ilə qızlarda daha tez-tez rastlaşırıq. Səbəblərə nəzər salsaq görərik ki, vaxtından əvvəl cinsi inkişafın başlaması ya mərkəzlə yəni beyinlə ya da periferiya ilə əlaqədardır.  Təəssülər olsun ki, az rast gəlsə də səbəblər arasında beyində və ya mərkəzi sinir sistemində əmələ gələn şişlər, doğum zamanı ortaya çıxan hidrosefaliya, menengit və ya ensefalit də vardır. Həm qız, həm də oğlan uşaqlarında periferik səbəblər böyrəküstü və hipofiz vəzlərindəki şişə bağlı olaraq, artıq miqdarda esterogen və testesteron istehsalı, esterogen və testesteronun krem və ya məlhəm şəklində artıq miqdarda qəbulu ilə özünü göstərir. Qızlarda periferik səbəblər arasında yumurtalıq kistaları və yumurtalıq şişləri də yer alır”.
Vaxtından əvvəl cinsi inkişafın səbəbini anlamaq üçün bu problemin nəyin başlatdığını bilməyin vacib olduğundan bəhs edən pediatr-endokrinoloq, son zamanlarda uşağın yaşadığı stress və ya dəyişiklikləri müşahidə edərək, istifadə edilən vitamin və ya hormon dərmanlarına diqqət etməyin önəmini vurğulayıb. Eyni zamanda uşaqların boy inkişafının da həkim-endokrinoloq tərəfindən nəzarətdə saxlanılmasının vacibliyini qeyd edib.
Uşaqlarda vaxtından əvvəl cinsi inkişafın nəticələri nə ola bilər:
 “Vaxtından əvvəl cinsi inkişafı başlayan uşaqlar başlanğıcda sürətlə uzanıb yaşıdlarından uzun olur. Amma normal inkişaf edən uşaqlara nəzərən sümüklərin inkişafı sürətlə başlayıb, vaxtından əvvəl dayanır. Nəticədə bu uşaqların boyu yetkinlərə görə daha qısa qalır. Vaxtında və düzgün müalicə isə uşaqların boyunun qısa qalmasını əngəlləyərək, normal inkişafına şərait yaradır”.