25 ildir reanimasiyada uşaqları ölümün caynağından xilas etməklə məşğul olan latviyalı həkim Peteris Klyava uşaqların üzləşdiyi ağır travmaların və ölümlə üz-üzə qalmalarının səbəbini valideynlərində görür.
Valideynlər, uşaqlarına əzab verməkdən sanki həzz alırlar – deyə həkim faktlara açıq gözlə baxmaq tərəfdarıdır.
Bagcam.az Medicina.az-a istinadən xəbər verir ki, uşaq ölümlərinin 90%-də günahkarın valideynlər olduğunu deyən həkim kiçik yaşlı uşaqları digər böyük uşaqların nəzarətində küçəyə, oynamağa buraxmağı ən axmaq addım hesab edir.
“Latviya Avropada yollarda avtombil vurmasından uşaq ölümü üzrə birinci yerdədir. Küçələrdə azyaşlı uşaqlar konki, rolik, velosiped sürür. Su mənbəyi olan yerlərdə dəstə-dəstə uşaq oynayır. Heç kim onlara nəzarət etmir. Sərxoş ata uşağa nəzarət edə bilməz. Uşağı maşına əyləşdirib, özü sərxoş yola çıxır. Uşaq qəzaları, travmaların 90%-i nəzarətsizlikdən olur. Sonra da xəstəxanada səslərini başlarına atıb, həkimin yaxasından tuturlar ki, uşağımı xilas et. Uşağı xilas etmək birinci valideynin borcudur.
Hər il yüzlərlə uşaq qaynar sudan, qazdan, ocaqdan, kimyəvi maddələrdən yanır. Ata-ana nə edəcəyini bilmir. Həkimə gətirənə kimi uşağın bədəninə yüz cür vasitə sürtür. Halbuki yanmış uşağa bir yardımınız ola bilər: yanmış nahiyəyə dərhal soyuq su tökmək. 3-5 dəqiqə soyuq su tökmək ağrını, yanığın dərinliyini azaldır.
Çox valideynlərdən bu dəqiqə soruşsan ki, beynində, fikrində tutduğun önəmli məqamlar nədir: çoxu iş, karyera, pul, ailə deyəcək. Amma heç kim uşaqlarımız təhlükəsizliyi deməyəcək. Uşaq öz-özünə böyüyəcək? Xeyr.
Valideyn diqqətsizliyi, laqeydliyi ucbatından kanalizasiya təmizləyən kimyəvi maddə içən 4 yaşlı qızı xilas edə bilmədik.
Digər elə zəhərli maddəni içən uşağı xilas etmişdik amma ona Avropada 200.000 avroluq qaraciyər köçürməsi etdilər.
Qadınlar hamamda, mətbəxdə belə yuyucu vasitələrini ən aşağı şkafda saxlayır. Benzini, krotu limonad qablarına tökürlər. Uşaq da elə bilir adi sudur, içir.
Heç bir iş, yorğunluq, vaxt sənin övladın qarşısında məsuliyyətini azaltmır. Uşaq istəyirsənsə, dünyaya gəlibsə, baxacaqsan, qoruyacaqsan. Ona əzab verməyə sənin haqqın yoxdur. Hazır deyilsənsə, valideyn olma.
Bəzən valideyn utanmadan deyir ki, uşaq qaçdı, özü açıb içdi, özü yıxıldı. Uşağı günahkar çıxarırlar.
Bir ata isə piknikdə manqalda uşağını yandırmışdı. Reanimasiyada gəlib həkimlərə əmr edirdi. Ona dedim: Sən manqalın yanında əmr etməliydin, burda yox. İndi gecdir artıq. Heç bir polis uşaq yanmasına, yıxılmasına görə valideyni tutmur, cəzalandırmır. Amma tutmalıdır. Uşaq həyatı bu qədərmi ucuzdur?
Nənə yanında dəhşətli travma alan uşaqlar gəlir. Axı uşaq niyə qoca nənə yanında qalmalıdır? Niyə nənə ona baxmalıdır? Nənə də tutulmur.
Elə şeylər var ki, baş verməməlidir. Uşaq özbaşına hardasa suya, quyuya yıxılmamalıdır, uksus, dərman, kimyəvi maddə içməməlidir, uşağı tək küçədə maşın vurmamalıdır, uşaq yanmamalıdır”.