Ən yaxşı kitablar, ən yaxşı dərslər və ən yaxşı tədris vəsaitləri… Bunların hamısı şagirdlərinizi öyrətmək mövzusunda həvəsləndirmədikdən sonra o qədər də önəmli deyil. Həm daxili, həm də xarici motivasiya uşaqların uğurlu olması üçün çox önəmlidir. Müəllimlər də şagirdlərin bu motivasiyalarını təmin etməkdə və onları həvəsləndirməkdə önəmli rol oynayırlar.
Ən yüksək təhsil alan müəllim də olsanız ara-sıra uşaqlarla eyni yolda getdiyinizdən əmin olmaya bilərsiniz. İstər peşəsinə yeni başlayan, istər təcrübəli bir müəllim olun, sizə təqdim etdiyimiz bu məsləhətlərlə şagirdləri həm motivasiya edəcəksiniz, həm də bu motivasiyayla yaşamaları yönündə onları istiqamətləndirmiş olacaqsınız:
Şagirdlərə kontrol etmək hissi verin.
Şagirdlərinizə sinifdə nələr olduğunu anlamaları və bununla bağlı qərar vermələrini təmin etmək üçün imkan yaradın. Məsələn şagirdlərinizin istədikləri bir imtahan növü ya da üzərində işləyə biləcəkləri problemi seçmələrini təmin edə bilərsiniz. Bunun sayəsində edəcəkləri şeyə daha çox həvəsləndirmiş olacaqsınız.
Hədəfinizi tanımlayın.
Hədəfləri öncədən müəyyənləşməyən bir tapşırığı etmək ya da hədəfləri müəyyənləşməmiş bir sinifdə olmaq şagirdlər üçün ürküdücü ola bilər. Şagirdlərinizin həvəsləndirilmiş şəkildə işləyə bilmələri üçün onlardan nə istədiyinizi bilmələri lazımdır və bunu da həqiqətən dönəmin əvvəlində etməyinizi istəyirlər. Dönəmin əvvəlində bütün hədəflərinizi, qaydalarınızı və gözləntilərinizi onların qarşısına qoyun ki, onlar da ağıllarında hər hansı bir qarışıqlıq olmadan hədəflərinə doğru irəliləyə bilsinlər.
Təhdid olmayan bir mühit yaradın
Şagirdlər davranışlarının nəticələri olduğunu anlamağa ehtiyac duyurlar. Şagirdləri təhdiddədən çox daha motivasiya edən şey müsbət dəstəkdir. Onlar bacarıqlarını nümayiş etdirdiklərində daha həvəsli olurlar. Günün sonunda şagirdlər ətrafındakı yetkinlərin gözləntilərini yerinə yetirəcəklər. Buna görə də “edə bilməzsən” yerinə “edə bilərsən” duyğusuna fokuslanın.
Təhsil hər yerdə!
Sinif öyrənmək üçün çox gözəl bir yerdir, ancaq bütün gün sinifdə oturmaq bəzi uşaqlar üçün sıxıcı gələ bilər. Öyrənməyi daha təsirli və əyləncəli hala gətirmək üçün şagirdlərinizin sinifdən çölə çıxmasına şərait yaradın. Gəzintilər təşkil edin, mühazirə deyənlər çağırın ya da bir az araşdırma etmək üçün kitabxanalara gedin. İnsan beyni yenilikləri çox sevir və yeni bir mühit şagirdlərinizin motivasiyasının artmasına kömək ola bilər.
Şagirdlərinizə müxtəlif təcrübələr təqdim edin.
Hər şagird hər dərsə eyni reaksiya verməyəcək. Kimisi aktiv fəaliyyəti, kimisi isə sakit mühitdə kitab oxumağı ya da qrup halında çalışmağı bəyənir. Bütün şagirdlərinizi motivasiya edə bilmək üçün dərsləri bir az qarışdırın və tərzinizi dəyişin. Bunun sayəsində hər dəfə fərqli bir şey təcrübə edən şagirdləriniz bəlkə də ən sevdiyi tərzlərini tapacaqlar.
Müsbət rəqabətdən istifadə edin.
Sinifdə rəqabət həmişə pis şey deyil, hətta bəzi vəziyyətlərdə şagirdlərinizin daha aktiv olmasına həvəsləndirə bilər.
Mükafatlandırın.
Mükafatı hər kəs sevir. Şagirdlərinizə verəcəyiniz kiçik hədiyyələrlə onların motivasiyalarını yüksək tuta bilərsiniz. Məsələn, pizza şənlikləri, bərabər film izləmək kimi sadə mükafatlarla şagirdlərin daha çox çalışmalarını təmin edə bilərsiniz.
Şagirdlərə məsuliyyət verin.
Şagirdlərinizə sinifdə edə biləcəkləri kiçik tapşırıqlar verərək onların motivasiyalarını canlı tua bilər və dayanışma ruhu qazanmalarına dəstək ola bilərsiniz. Bir çox şagirdi sinifdə verilən məsuliyytləri iş yükündən çox, bunu imtiyaz olaraq görməkdədirlər və bunun üçün çalışmaqdadırlar. Eyni zamanda fəaliyyətlərdə şagirdlərin sırayla lider və məsul olmasına imkan yaradaraq, hər birinə önəmli və dəyərli oluğu hissini verə bilərsiniz.
Şagirdlərin birlikdə çalışmalarına imkan yaradın.
Şagirdlərin əksəriyyəti qrup halında problem həll etməyi, təcrübələr həyata keçirməyi, digər dostlarıyla birgə layihə üzərində işləməyi çox sevirlər. Bundan əlavə bir-biriləriylə ünsiyyətdə olan uşaqlar sinifdə olan şeylər haqqında həyəcan keçirirlər və bir-birilərini də bir məqsədə çatmaq mövzusunda motivasiya edərlər.
Həyəcanlı olun
Həyəcanınızı paylaşın. Bəli şagirdlərinizi motivasiya etməyin təsirli yollarından biri də budur. Siz öyrətmək üçün nə qədər həyəcanlı olsanız, onlar da öyrənmək üçün o qədər həyəcan duyar.
Mənbə: ustunzekalilar.org